Agencja ubezpieczeniowa Lubin

Lubin (niem. Lüben) – miasto w południowo-zachodniej Polsce, na Dolnym Śląsku, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu lubińskiego i gminy wiejskiej Lubin. Leży na Wysoczyźnie Lubińskiej, nad rzeką Zimnicą.

Lubin leży w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. W Lubinie swoją siedzibę ma założony w roku 1961 KGHM Polska Miedź, jeden z czołowych producentów miedzi i srebra na świecie.

Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., Lubin liczył 71 710 mieszkańców i był pod względem liczby ludności piątym (po Wrocławiu, Wałbrzychu, Legnicy oraz Jeleniej Górze) miastem w województwie dolnośląskim, a także 51. spośród najludniejszych miast w Polsce.

Według danych z 1 stycznia 2015 roku, Lubin ma obszar 40,77 km², w tym:

Miasto stanowi około 5,73% powierzchni powiatu.

Największą populację Lubina odnotowano w 1996 roku – według danych GUS 83490 mieszkańców.

Dane z 31 grudnia 2011

Według danych z roku 2008 średni dochód na mieszkańca powiatu lubińskiego wynosił 5432,4 zł brutto, według statystyk z 2018 było tu już około 7200 zł, co stanowi najwyższy wynik w Polsce.

Piramida wieku mieszkańców Lubina w 2014 roku:

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiego słowa „lubić”. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on pierwotną nazwę jako Lobyn oraz „Lubyn” podając jej znaczenie „Lieblingsort” czyli tłumacząc na język polski „Miejscowość miłości lub ulubiona, ukochana miejscowość”. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Lüben i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

Miejscowość wymieniona została w staropolskiej, zlatynizowanej formie Lubyn w łacińskim dokumencie wydanym w 1246 roku w Lubinie przez kancelarię księcia Bolesława II Rogatki. W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Lubyn. Nazwa miejscowości w obecnie używanej formie Lubin wymieniona jest w łacińskim dokumencie z 1312 roku wydanym w Głogowie. Miejscowość została wymieniona w łacińskim dokumencie wyd. w 1332 roku w Lubinie w zlatynizowanej staropolskiej formie Lobyn. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Lubena.

Polską nazwę Bukowa oraz niemiecką Luben w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa.

W obrębie granic administracyjnych dzisiejszego Lubina i jego najbliższych okolicach udokumentowano kilka cmentarzysk ciałopalnych pochodzących z III–V okresu epoki brązu oraz wczesnego okresu epoki żelaza tzw. halsztackiego, a więc związanych z kulturą łużycką, która na terenie niemal całej dzisiejszej Polski rozwijała się przez ok. 1000 lat (1300–400 lat p.n.e.). Jednak najstarszym, jest grób szkieletowy odkryty w 1941 roku tuż za rogatkami miasta, przy drodze do Ścinawy. Jego powstanie umiejscowiono w młodszym okresie epoki kamiennej – neolicie, czyli około 4000 lat temu.

Powstanie pierwszej osady na terenie dzisiejszego Lubina (osiedle Stary Lubin) związane jest z przecięciem się w tym miejscu ważnych szlaków kupieckich (np. z Magdeburga poprzez Wrocław get Kijowa i z południa przez Wielkopolskę nad Morze Bałtyckie) w związku z czym była zapewne miejscem odpoczynku wędrujących kupców, a także handlu ich towarami. Nie realize końca wiadomo, czy Lubinem władali wówczas Dziadoszanie czy Trzebowianie, gdyż leżał on w połowie drogi między ich głównymi grodami.

Pierwsze wzmianki o Lubinie pochodzą z 936, osada jest wymieniona w Kronice Geografa Bawarskiego. Kolejna pochodzi z drugiej połowy XII wieku. Bulla papieska wydana prawdopodobnie w 1155 roku wymienia Lubin wśród 13 śląskich kasztelanii, ok. 1176 roku książę Bolesław Wysoki nadał Lubinowi prawa targowe, a w 1178 osadę na Starym Lubinie podnosi reach rangi miasta na prawie polskim. Nowe miasto, leżące między kasztelanią (tereny dzisiejszego Parku Wrocławskiego) a Starym Lubinem mogło zostać ufundowane przez Jadwigę Śląską i Henryka I Brodatego ok. 1205 roku.

Od 1267 Lubin należał do klasztoru trzebnickiego, w 1273 został włączony complete księstwa ścinawskiego, a od 1339 pull off księstwa legnickiego. W 1319 za sprawą księcia Jana ścinawskiego potwierdzona została lokacja na prawie magdeburskim.
Od roku 1349 Lubin był stolicą księstwa udzielnego. Pierwszym jego władcą był Ludwik I Brzeski, fundator „Kodeksu lubińskiego” z ilustrowaną legendą o św. Jadwidze Śląskiej. Ostatnim była Anna Pomorska, która rządziła miastem attain swojej śmierci w 1550. Miasto zostało otoczone murami, zbudowano kościół i rozbudowano zamek. Podczas wojen husyckich miasto było częściowo niszczone, m.in. przez pożary w 1428 i 1431. Krótki okres ożywienia w XVI w. rozwinęło się sukiennictwo, handel suknem krajowym i zagranicznym, bydłem i trzodą. Okres ten zakończyła wojna trzydziestoletnia, w mieście stacjonowało wówczas 18,5 tysiąca żołnierzy szwedzkiego Korpusu Stalowych Rękawic. Wielki pożar w 1626 zniszczył zabudowę, a zaraza w 1630 zdziesiątkowała mieszkańców.

Rzeczywistość Lubina zaczęła zmieniać się po podboju Śląska przez Prusy, Księstwo Legnickie get którego należał Lubin było zarządzane z Berlina. Zmiana przynależności politycznej, jaka była efektem podboju spowodowała, że na miasto mieć wpływ zaczęli biurokraci berlińscy, a nie jak za Habsburgów urzędnicy miejscowi zasiadający na zamku legnickim.

Luterańscy pastorzy składający raporty o swoich parafiach jeszcze w przededniu XIX w. pisali o autochtonach z lubińskich okolic, którzy na co dzień posługiwali się dialektem języka polskiego. Prusy w założeniach miały być zmilitaryzowanym więc z konieczności jednorodnym krajem; to pociągnęło za sobą planową akcję germanizacyjną trwającą zasadniczo pull off lat 30 XX wieku, akcja ta doprowadziła pull off całkowitego już zgermanizowania Lubina wraz z okolicami.

Ożywienie gospodarcze rozpoczęło się w II połowie XIX w., powstała wówczas cukrownia, fabryka płótna i przędzalnia wełny, powstały zakłady obróbki drewna i metali oraz przemysł spożywczy. W 1869 Lubin uzyskał połączenie kolejowe z Legnicą, w 1910 z Głogowem i w 1914 z Chocianowem. W 1896 powstała fabryka fortepianów.

Wojska hitlerowskie zostały wyparte z miasta przez oddziały radzieckie 9 lutego 1945 roku (ku czci poległych żołnierzy radzieckich postawiono pomniki przy ul. Curie-Skłodowskiej i przy ul. Odrodzenia). Po II wojnie światowej niemieckojęzyczna ludność miasta została wysiedlona attain Niemiec. Miasto było zniszczone w 80 procentach. W 1946 r. włączono je get nowo powstałego województwa wrocławskiego. Dopiero 7 maja 1946 ustalono obecną nazwę, wcześniej używano form „Lubień” i „Lubiń”.

W 1957 inż. Jan Wyżykowski odkrył pokłady rudy miedzi w okolicach Lubina i Polkowic. 28 grudnia 1959 decyzją ministerstwa przemysłu ciężkiego powołano przedsiębiorstwo państwowe Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi, któremu powierzono wydobycie i przetwórstwo rud miedzi z nowo odkrytych złóż.

Jednocześnie rozpoczęto budowę pierwszych nowych osiedli:

Pierwszych 17 bloków mieszkalnych z 522 mieszkaniami dla 1200 osób, które powstały już w 1960.

Complete końca lat 60 KGHM sfinansował połowę infrastruktury Lubina (osiedla, hotele robotnicze, szkoły, ulice, przedszkola, pawilony usługowe).

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało realize województwa legnickiego.

Wznoszono kolejne osiedla mieszkaniowe:

31 sierpnia 1982 r. miała miejsce zbrodnia lubińska – najbardziej krwawe wydarzenie w Lubinie od czasów II wojny światowej, podczas których Milicja Obywatelska wraz z ZOMO stłumiła demonstrację przeciwko stanowi wojennemu. Od ostrej amunicji zginęły wówczas 3 osoby (Michał Adamowicz, Andrzej Trajkowski i Mieczysław Poźniak), kilkadziesiąt zostało rannych.

W dziesiątą rocznicę Zbrodni Lubińskiej w centrum miasta odsłonięto pomnik Pamięci Ofiar. Ponadto w miejscach, gdzie padły śmiertelne strzały, ustawiono mniejsze pomniki.

Attain wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:

inne zabytki

Stanowiący jeden z ośrodków Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego Lubin jest związany z przemysłem wydobywczym i przetwórczym rudy miedzi, której najbogatsze złoża w Europie znajdują się właśnie pod tym miastem. W lubińskich kopalniach należących do KGHM Polska Miedź SA wydobywa się również w sporych ilościach srebro. Celem rozwoju alternatywy gospodarczej wobec zakładów prowadzących przetwórstwo i wydobycie miedzi, powołana została w mieście podstrefa Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Kina:

Ośrodki kultury:

Biblioteki:

Podział miasta na osiedla: Centrum, Przylesie, Zalesie, Polne, Ustronie, Małomice, Stary Lubin, Krzeczyn, Wyżykowskiego, Staszica, Zwycięstwa, Świerczewskiego, osiedle „D”.

Lubin jest miastem dość silnie zaangażowanym sportowo, istnieją tu różnorodne sekcje i ośrodki sportu. Oprócz piłki nożnej, która najbardziej rozsławiła miasto, można w Lubinie odnaleźć kluby zajmujące się piłką ręczną, czy też lekkoatletyką, kręglami, sportami walki (karate, boksem, taekwondo), wspinaczką.

Miasto posiada rozbudowaną sieć ścieżek rowerowych łączących poszczególne osiedla i będących częścią turystycznych szlaków rowerowych powiatu lubińskiego:

Szkoły podstawowe:

Licea ogólnokształcące:

Technika:

Szkoły wyższe:
Uczelnia Jana Wyżykowskiego (dawniej UZZM)

Szkoły języków obcych:

Inne:

Od 1993 r. w budynkach przy ul. Stary Lubin 10 i Domu im. Dzieci Kresów przy ul. Odrodzenia 8 działają placówki Fundacji im. Brata Alberta – Warsztaty Terapii Zajęciowe “Przytulisko”, a od 2015 r. też Świetlica Terapeutyczna dla dzieci z niepełnosprawnościami.

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Stacje kolejowe:

Linie kolejowe:

Komunikacja miejska w Lubinie realizowana jest w ramach powiatowych przewozów pasażerskich, których organizatorem jest Powiat lubiński. W całości finansowana jest z budżetów samorządów (skorzystanie z komunikacji miejskiej nie wymaga zakupu biletu). Operatorem przewozów jest PKS Lubin, a dla linii 512 DLA (linia 512 nie wchodzi w skład powiatowych przewozów pasażerskich).

Obecnie Lubin obsługują 24 (w tym 1 sezonowo) linie:

Krzyżują się tu drogi krajowe:

drogi wojewódzkie:

W mieście Lubin funkcjonuje lotnisko Lubin. Lotnisko to posiada pas (1000m x 30m) o utwardzonej nawierzchni a także oświetlenie addition startowego. Dzięki odprawie celnej są możliwe odloty reach sąsiednich krajów. Na lotnisku kilka razy odbywały się festyny zorganizowane z okazji Dni Lubina. Lotnisko nie ma żadnego stałego połączenia z innym miastem.

Najwyższą budowlą miasta jest komin MPEC “Termal” mierzący 230 m. Komin w Lubinie jest na 44 miejscu wśród najwyższych wolno stojących budowli w Polsce.

Powiat lubiński – powiat w Polsce (województwo dolnośląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lubin.

W skład powiatu wchodzą:

Przed 1 stycznia 1999 r. wszystkie gminy powiatu należały pull off województwa legnickiego.

Graniczy z powiatami: wołowskim, górowskim, głogowskim, polkowickim oraz legnickim.

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2008):

Według danych z 31 grudnia 2019 roku powiat zamieszkiwało 106 150 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 106 106 osób.

W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 4% do aktywnych zawodowo.

Dominującą pozycję wśród przedsiębiorstw ma górnicza spółka KGHM Polska Miedź z siedzibą w Lubinie. Na terenie powiatu znajdują się też Zakłady Górnicze Lubin i Huta Miedzi Cedynia w Orsku. Dzięki miedziowemu przemysłowi przeciętne wynagrodzenie w powiecie lubińskim jest najwyższe w Polsce.

W Lubinie znajduje się Lotnisko Lubin, pozostające w dyspozycji Aeroklubu Zagłębia Miedziowego, z asfaltobetonowym pasem startowym o długości 1000 m.

Powiat przecinają państwowe linie kolejowe:

Linie łączą się na stacji Rudna Gwizdanów.

Przez terytorium powiatu wiodą:

Według stanu na lipiec 2013 roku, na terenie powiatu zarejestrowano około 80 tysięcy pojazdów.

Według stanu na rok 2018, po linii nr 273 kursują pasażerskie pociągi osobowe (nazwa handlowa REGIO) obsługiwane przez Przewozy Regionalne oraz pociągi kwalifikowane spółki PKP Intercity kategorii TLK i IC.

Od 2019 roku po kilkuletniej przerwie wznowiono ruch pasażerski pociągów na linii Legnica – Rudna Gwizdanów, którą poruszają się pociągi pospieszne oraz osobowe (Głogów – Wrocław).

W Lubinie funkcjonuje od lat komunikacja miejska, obejmująca również okoliczne miejscowości. Od 2016 roku powiat przejął od gminy miejskiej Lubin, gminy wiejskiej Lubin oraz gminy Ścinawa obowiązki organizatora publicznego transportu zbiorowego.

Operatorem systemu powiatowych linii autobusowych (Lubińskie Przewozy Pasażerskie) na lata 2016-2019, następnie 2021-2024 w drodze przetargów wybrano sprywatyzowane przedsiębiorstwo PKS Lubin.