Ubezpieczenie AC Katowice 

Katowice (niem. Kattowitz, od marca 1953 r. do października 1956 r. – Stalinogród) – miasto na prawach powiatu w Polsce, siedziba władz województwa śląskiego, główny ośrodek Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, największe pod względem ludności miasto konurbacji górnośląskiej, siedziba Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, największe pod względem ludności i powierzchni miasto Górnego Śląska.

Początki Katowic sięgają XVI wieku, kiedy były ośrodkiem rolniczym i kuźniczym, a ich gwałtowny rozwój został zapoczątkowany w połowie XIX wieku wraz z rozwojem przemysłu i doprowadzeniem realize miasta linii kolejowej. Prawa miejskie uzyskały 11 września 1865, po czym rozwijały się w szybkim tempie. Z liczbą 282 755 mieszkańców w grudniu 2021 r. były 11. miastem w kraju pod względem liczby ludności i 12. pod względem powierzchni (164,64 km²).

Zlokalizowane na trasie głównych szlaków krajowych i międzynarodowych zarówno drogowych, jak i kolejowych. W Pyrzowicach funkcjonuje międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Stanowią ważny w skali kraju ośrodek gospodarczy, będąc centrum handlowo-usługowym ze znacznym udziałem działalności produkcyjnej. Są również ośrodkiem koncentracji specjalistycznych usług medycznych, funkcji akademickiej, kulturalnej oraz sportowej. W rankingu opublikowanym przez Globalization and World Cities Research Network, Katowice zostały sklasyfikowane w V kategorii (sufficiency level cities) miast o znaczeniu globalnym.

Katowice według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego usytuowane są w znacznej części w mezoregionie Wyżyna Katowicka (341.13), z wyjątkiem południowej części dzielnicy Murcki. Mezoregion ten stanowi południową część Wyżyny Śląskiej, wchodzącą w skład podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska. Geologicznie miasto położone jest w dewońsko-karbońskim zapadlisku górnośląskim. Miasto leży na granicy działów wodnych Wisły i Odry.

Administracyjnie miasto znajduje się w centralnej części województwa śląskiego, w podregionie katowickim, i stanowi największe miasto konurbacji górnośląskiej. Katowice położone są we wschodniej części Górnego Śląska. W latach 1950–1953, 1956–1975 oraz 1975–1998 miasto administracyjnie było stolicą dużego i małego województwa katowickiego, a w latach 1922–1939, 1945–1950 oraz od 1999 stolicą województwa śląskiego.

Katowice od północy graniczą z Chorzowem, Siemianowicami Śląskimi i Czeladzią, od wschodu z Sosnowcem i Mysłowicami, od południa z Lędzinami i Tychami, natomiast od zachodu z Mikołowem i Rudą Śląską.

Odległości drogowe z Katowic accomplish stolic sąsiednich województw wynoszą:

Zgodnie z uchwałą nr XLVI/449/97 Rady Miejskiej Katowic, z dnia 29 września 1997 roku, Katowice są podzielone na 22 jednostki pomocnicze miasta. Są one zgrupowane w pięciu zespołach dzielnic:

Dzielnice te w dużej mierze stanowiły przez wiele lat osobne osady o różnej genezie i funkcji, w wielu przypadkach starsze niż same Katowice, jak na przykład Dąb (wzmiankowany już w 1299) i Piotrowice (pierwsza wzmianka z 1287). Katowice z biegiem czasu powiększano poprzez inkorporację sąsiednich jednostek, które po części stanowiły gminy dawnego powiatu katowickiego i tyskiego. Największe przyrosty terytorialne Katowice miały w 1924 (Bogucice, Zawodzie, Koszutka, Brynów, Dąb, Muchowiec, Ligota, Załęska Hałda i Załęże), 1951 (Panewniki, Piotrowice, Ochojec, Józefowiec i Wełnowiec), 1960 (dzielnice wschodnie: Szopienice, Roździeń, Janów, Nikiszowiec, Giszowiec, Burowiec i Dąbrówka Mała) i 1975 (południowe dzielnice: Murcki, Podlesie, Kostuchnę i Zarzecze). Miejscowości te stanowią obecnie osobne dzielnice lub są zgrupowane, a także wydzielono z nich część większych osiedli jako oddzielne jednostki (np. Osiedle Witosa z Załęskiej Hałdy). W latach międzywojennych w Katowicach wydzielono 4 dzielnice: Katowice, Bogucice-Zawodzie, Załęże-Dąb i Ligota-Brynów, a w latach 50. XX wieku Katowice były podzielone na trzy jednostki: Bogucice-Zawodzie, Ligota oraz Śródmieście-Załęże. Obecny podział administracyjny z niewielkimi modyfikacjami funkcjonuje od 16 września 1991.

Katowice są położone w niecce górnośląskiej, będącej północną częścią dużej struktury geologicznej śląsko-morawskiej, która wypełnia utwory pochodzące z górnego karbonu, zwłaszcza osady węglonośne warstw rudzkich (westfal A), leżące w obrębie struktur paleozoicznych wyżyn środkowopolskich. Pod serią osadową niecki górnośląskiej występują skały krystaliczne powstałe w prekambrze. Nad nimi zalegają diabazy przykryte osadami lądowymi o miąższości 100 m, składające się głównie z piaskowców i zlepieńców. Na nich zalega się 200-metrowa warstwa wczesnokambryjska (drobnoziarnisty piaskowiec oraz mułowiec), przykryte piaskowcami ze wczesnego dewonu. O obrębie Panewnik oraz południowych Murcek, pod warstwami z kenozoiku, zalegają również utwory wapienne (wapień muszlowy) oraz pstry piaskowiec z triasu. Warstwy te wraz z osadami karbońskimi przykryte są w znacznej części przez utwory czwartorzędowe, głównie pochodzenia polodowcowego, powstałe w czasie zlodowacenia południowopolskiego. Składają się na nie gliny zwałowe, ich zwietrzeliny oraz piaski i żwiry lodowcowe, a w dolinach rzek również osady rzeczne.

Zapadlisko górnośląskie charakteryzuje się słabo rozwiniętą tektoniką fałdową, przy czym na obszarze Katowic warstwy leżą poziomo, co spowodowane jest występowaniem w podłożu niecki sztywnego masywu krystalicznego (bloku górnośląskiego). Są one poprzecinane licznymi uskokami, zwłaszcza w południowej części miasta.

Katowice są położone na będącym częścią Wyżyny Śląskiej Płaskowyżu Bytomsko-Katowickim, który charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu. Najwyższy punkt Katowic to Wzgórze Wandy, położone na wysokości 357,6 m n.p.m., natomiast najniższa część Katowic to doliny rzek Kłodnicy i Mlecznej, gdzie wysokość nad poziomem morza wynosi 245 m.

Północna część Katowic położona jest w obrębie Płaskowyżu Bytomskiego, na terenie którego rozciągają się jednostki geomorfologiczne, jak: Wzgórza Chorzowskie, Wyżyna Siemianowicka, Dolina Brynicy oraz Obniżenie Rawy. Wzgórza Chorzowskie, położone na terenie Osiedla Tysiąclecia, Wełnowca, Dębu i Bogucic są zbudowane z piaskowców i łupków karbońskich. Mają one charakter falistych, zaokrąglonych lub spłaszczonych wzniesień (tzw. bogucickie niwy), przekraczających w kilku miejscach 300 m n.p.m. Południowe stoki tych wzgórz są rozcięte nieckowatymi dolinami, a kończą się krótką, stromą krawędzią, poprzez którą przechodzą do Obniżenia Rawy. Wzgórza Chorzowskie są silnie przekształcone na skutek gospodarczej działalności człowieka, głównie w formie hałd (np. w Wełnowcu) oraz osiadań poeksploatacyjnych. Wyżyna Siemianowicka, na terenie której leży Dąbrówka Mała i Szopienice, osiąga 280 m n.p.m. Zaznacza się ona w formie długiego, płaskiego grzbietu oddzielającego dolinę Rawy i Brynicy. Na południe od omawianych wzgórz znajduje się Obniżenie Rawy. Jest ona głęboko wcięte (ponad 100 m) w utwory karbońskie i stanowi dno doliny wraz z terasą plejstoceńską. W Obniżeniu Rawy położone jest Załęże, północne Śródmieście i Zawodzie.

Obniżenie Rawy oddziela Płaskowyż Bytomski od Katowickiego. Sam zaś Płaskowyż Katowicki jest wyższy od Bytomskiego i obejmuje południową część miasta. Leży on w obrębie karbońskiej niecki głównej i zbudowany jest z piaskowców i łupków warstw orzeskich. Z racji licznych uskoków występują tu zręby, rowy i kotliny. W obrębie Wzgórz Katowickich wyróżnia się następujące jednostki geomorfologiczne: Wzgórza Kochłowickie, Płaskowyż Murcek, Kotlina Mlecznej, Garb Mikołowski i Kotlina Mysłowicka. Wzgórza Kochłowickie to równoleżnikowy wał, który cechuje się spłaszczonymi wzgórzami o wysokości reach 320–340 m n.p.m. i rozciętymi lokalnie głębokimi dolinami. Na tych wzgórzach położona jest Załęska Hałda, Brynów oraz południowe Śródmieście. Na południe od nich występuje Rów Kłodnicy, na którym leży Ligota, Ochojec, Piotrowice i Panewniki. Jest to obniżenie tektoniczne, wypełnione osadami mioceńskimi i czwartorzędowymi. Wysokość doliny oscyluje w granicach 240–290 m n.p.m. Duża część Katowic (Kostuchna, Murcki, Giszowiec, Nikiszowiec, Muchowiec i Janów) położona jest na Płaskowyżu Murcek. Północne stoki wzgórz opadają łagodnie accomplish Obniżenia Rawy. Południową część stanowią dwa równoleżnikowe garby oddzielone doliną Rowu Murckowskiego oraz górnej Przywry. W ich obrębie występują duże fragmenty trzeciorzędowych spłaszczeń denudacyjnych na wysokości do 330 m n.p.m. W północno-wschodniej części Katowic płaskowyż przechodzi w tektoniczne obniżenie Kotliny Mysłowickiej, natomiast na południu w Kotlinę Mlecznej i Obniżenie Górnej Mlecznej, również pochodzenia tektonicznego, wypełnione przez utwory mioceńskie i plejstoceńskie. W południowo-zachodniej części Katowic rozciąga się natomiast jedna z karbońskich grzęd – Garb Mikołowski. Stoki garbu mają zróżnicowane nachylenie ze względu na budowę geologiczną o różnej odporności na erozję.

Gleby na terenie Katowic uległy dużym przeobrażeniom na skutek działalności człowieka, stąd duży jest tu udział gruntów urbanoziemnych i industrioziemnych. W północnej, bardziej zurbanizowanej części miasta dominują gleby antropogeniczne. W Obniżeniu Rawy oraz we wschodniej części Rowu Kłodnicy występują gleby wytworzone z glin zwałowych i piasków naglinowych, a na Wzgórzach Kochłowickich i Chorzowskich są one wytworzone z piaskowców.

W południowej i wschodniej części miasta dominują gleby naturalne. Spośród nich przeważają gleby płowe, bielicowe oraz pseudobielicowe, zwłaszcza na lżejszym podłożu. Gleby płowe lekkie i średnie występują wzdłuż Potoku Leśnego (os. Paderewskiego), Boliny (Janów), a także w Kotlinie Mlecznej (Murcki) i południowej części Rowu Kłodnicy (Panewniki). Dużą część południowych Katowic obejmują gleby bielicowe i rdzawe wytworzone z piasków słabogliniastych. Obejmują one zwłaszcza Obniżenie Górnej Mlecznej oraz Kotlinę Mlecznej (Kostuchna, Podlesie oraz południowe Murcki), a także środkową część miasta (Ochojec).

Na obszarze Katowic występują jeszcze płaty gleb płowych wytworzonych w piaskowców karbońskich (rejon Nikiszowca oraz os. Odrodzenia), a także gleby mułowo-bagienne i torfowe (dolina Kłodnicy oraz Przywry).

Pod względem kompleksów rolniczej przydatności dominują kompleksy rolne IV klasy bonitacyjnej, które zajmują ponad połowę powierzchni miasta. Są one zlokalizowane głównie w Załężu, Brynowie, Zarzeczu i Podlesiu. Gleby o wyższych lasach bonitacyjnej występują głównie w bardziej zurbanizowanej części miasta i są nieużytkowane rolniczo (rejon Wełnowca, Bogucic, Janowa i Brynowa). Najsłabsze gleby są zlokalizowane w mniej zurbanizowanej części miasta (głównie w Murckach, Giszowcu, Panewnikach i Ochojcu). Są one skażone metalami ciężkimi (ołowiem, kadmem i cynkiem), których źródłem są zanieczyszczenia przemysłowe i powstające ze spalania węgla.

Katowice znajdują się w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego. Według uaktualnionej klasyfikacji Köppena-Geigera miasto leży w strefie Dfb – klimatu kontynentalnego wilgotnego, a także według różnych klasyfikacji zalicza się do regionu wyżyn środkowych, krainy śląsko-krakowskiej i dzielnicy częstochowsko-kieleckiej.

Na warunki klimatyczne Katowic wpływ mają naturalne czynniki geograficzne, jak ukształtowanie terenu i wysokość nad poziomem morza, odległość od dużych akwenów (w tym przypadku Oceanu Atlantyckiego) oraz sąsiedztwo kontynentu azjatyckiego. Dodatkowo, równoleżnikowy układ wzniesień oraz Brama Morawska na południowy zachód od Katowic sprzyjają przenikaniu różnych mas powietrza. Klimat Katowic nie wyróżnia się natomiast zbytnio od otoczenia, lecz w przypadku dużych skupisk ludności na warunki klimatyczne wpływ mają również czynniki antropogeniczne, jak efekt miejskiej wyspy ciepła. W tym przypadku temperatury powietrza oraz opady atmosferyczne są wyższe w stosunku pull off otaczających główne miasta konurbacji górnośląskiej terenów rolniczych i leśnych.

W klimacie przeważają wpływy mas oceanicznych. W cyrkulacji powietrza przez ponad 60% dni w roku Katowice są w masie powietrza polarno-morskiego z zachodu, co powoduje złagodzenie klimatu zimą oraz ochłodzenie latem, a także opady. Przez 30% dni napływają masy polarno-kontynentalne ze wschodu, co powoduje mroźne i suche powietrze zimą oraz gorące i suche latem. Dodatkowo, średnio przez 6% dni w roku napływa z północy powietrze arktyczne, przez 2% powietrze zwrotnikowe, a pozostałe masy przez 2% dni w roku.

Według danych ze stacji meteorologicznej Muchowiec średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,9 °C (średnia z lat 1961–1990), średnia temperatura w lipcu wynosi 17,4 °C, a w styczniu −2,7 °C. Najniższą temperaturę powietrza w Katowicach w okresie pomiarów zanotowano 8 stycznia 1987. Wówczas temperatura powietrza wynosiła −27,4 °C. Najcieplejszy za to był dzień 29 sierpnia 1992, kiedy to temperatura wynosiła 36 °C Średnia suma opadów w skali roku wynosi 721 mm, z czego najwięcej notuje się w lipcu (110 mm). Najwyższy dobowy opad odnotowano 21 kwietnia 1972 – 82 mm.

Charakterystyczne są tu wiatry słabe, o średniej prędkości 3,3 m/s, wiejące głównie z kierunku zachodniego (21%) i południowego zachodu (20,1%). Pokrywa śnieżna występuje przez około 60 dni w roku. Średnia liczba dni z mgłą w roku wynosi 55 dni, a średni roczny czas zalegania pokrywy śnieżnej 60 dni. Według danych z wielolecia 1966–2005 średnie roczne zachmurzenie Katowic w skali 9-0 (od nieba całkowicie zachmurzonego do pogody bezchmurnej) wynosiło 5,3, natomiast okres wegetacyjny wynosi średnio 210–220 dni.

Katowice pod względem hydrologicznym charakteryzują się położeniem w dorzeczu dwóch największych rzek Polski: Wisły (80,5% powierzchni miasta) i Odry (19,8% powierzchni miasta; głównie w rejonie Panewnik, Ligoty, Brynowa i Ochojca) ze względu na przebiegający przez miasto dział wodny I rzędu. Katowice w dorzeczu Wisły jest odwadniane przez zlewnię Rawy, Brynicy i Boliny, które są dopływem Czarnej Przemszy. Zlewnia Mlecznej wraz z jej dopływem Przyrwą stanowi największą zlewnię w Katowicach (35% powierzchni miasta). Rzeka ta odwadnia południową część miasta i prowadzi swoje wody pull off Gostyni, będącej lewobrzeżnym dopływem Wisły. Kłodnica, biorąca swój początek w Katowicach, wraz ze Ślepotką i mniejszymi dopływami odprowadza wody reach Odry. Łączna długość cieków na terenie Katowic wynosi 107 km, z czego najwięcej jest w zlewni Mlecznej (45 km) i Kłodnicy (26 km). Obszary te są najbardziej wodonośne ze względu na występowanie w podłożu nieprzepuszczalnych, ilastych warstw mioceńskich. Najdłuższą rzeką na terenie Katowic jest Rawa, której długość w granicach miasta wynosi 12,1 km. Rzeka ta jest w całości uregulowana i niemal na całej długości ma betonowe koryto, pozbawione łączności hydraulicznej z wodami gruntowymi, przy czym w Śródmieściu koryto to jest przykryte. Formalnie, od źródła do ujścia Potoku Leśnego stanowi ona otwarty kanał ściekowy. Drugą pod względem długości rzeką w Katowicach jest Kłodnica, której długość w granicach miasta wynosi 10,7 km, a trzecią Mleczna (9,7 km). Rzeki Katowic z wyjątkiem kanału ściekowego Rawy są pod administracją Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach.

Reżim rzek jest silnie zaburzony ze względu m.in. na dużą retencję powierzchniową, drenaż technologiczny (odwadnianie kopalń węgla kamiennego) oraz silnie rozbudowany system kanalizacji deszczowej. Ponadto ze względu na przekształcenie stosunków wodnych prawie wszystkie wody powierzchniowe i znaczna część wód podziemnych nie nadają się do gospodarczego wykorzystania.

Na obszarze Katowic występuje kilkadziesiąt antropogenicznych zbiorników wodnych o łącznej powierzchni 203 ha (nie licząc nieutrwalonych zalewisk na terenach leśnych), z czego 30 ma powierzchnię przekraczającą 1 ha. Blisko połowa łącznej powierzchni zbiorników wodnych przypada na kompleks stawów na pograniczu Katowic, Sosnowca i Mysłowic (89 ha w Katowicach), powstałych w dawnych wyrobiskach piasku. Są to stawy: Borki, Morawa oraz Hubertus II, III i IV. W Dolinie Trzech Stawów (Potoku Leśnego) zlokalizowanych jest 11 zbiorników wodnych o łącznej powierzchni 33 ha. Ponadto większe zbiorniki znajdują się: przy ośrodku wypoczynkowym Wesoła Fala (9 ha), przy Parku Bolina (2,8 ha) i na osiedlu Tysiąclecia. Są to także: Staw Grünfeld w Brynowie, Staw Trzewiczek w Janowie oraz stawy w rejonie Giszowca i w dolinie Boliny (Barbara-Janina i Górnik). Stawy te wraz z otoczeniem pełnią funkcje przyrodnicze i rekreacyjne.

Katowice położone są w obrębie śląsko-krakowskiego regionu hydrogeologicznego. Utwory wodonośne występują tu we wszystkich warstwach stratygraficznych, lecz ich znaczenie jest uzależnione od czynników geologicznych, hydrogeologicznych oraz wpływu człowieka. Wody podziemne występują tu na zróżnicowanej głębokości – od 10 attain 100 metrów. Główny poziom wodonośny ma charakter porowo-szczelinowy i znajduje się w piaskowcach karbońskich. Wody te są pod ciśnieniem, lecz zaznacza się w nich odwadniający wpływ kopalń węgla kamiennego. Z pozostałych kompleksów wodonośnych ważne znaczenie ma piętro wodonośne czwartorzędu. Jest ono związane głównie z osadami rzecznolodowcowymi i rzecznymi. Wody w tych utworach występują najczęściej pull off głębokości 5 metrów. Największe kompleksy tych wód występują w dolinach Rawy i Kłodnicy.

Na terenie Katowic znajduje się obecnie kilka terenów objętych ochroną prawną: 2 rezerwaty przyrody (Las Murckowski, Ochojec), zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Źródła Kłodnicy”, użytek ekologiczny „Płone Bagno”, „Stawy Na Tysiącleciu”, oraz około 12 obszarów zielonych mających status parków, z których największym jest Katowicki Park Leśny. Osiem z nich wpisanych jest pull off ewidencji zabytkowych parków i ogrodów w Polsce. Poza parkami na terenie miasta występuje pewna liczba zieleńców i skwerów. Łącznie katowickie tereny zieleni urządzonej zajmują 13% powierzchni miasta z czego tylko 2% to parki. Zinwentaryzowano na nich łącznie 273 taksony drzew i krzewów. W Katowicach znajduje się 35 okazów drzew uznanych za pomniki przyrody. Lasy w Katowicach obejmują 1,7% wszystkich lasów w województwie, czyniąc Katowice najbardziej zalesionym miastem województwa śląskiego. Lasy te są częścią leśnego add-on ochronnego GOP i podlegają Nadleśnictwu Katowice. Reach największych parków Katowic należą: Park im. Tadeusza Kościuszki, Katowicki Park Leśny, Dolina Trzech Stawów, Park Zadole, Kalwaria Panewnicka i kilka mniejszych, np. Park A. Budnioka. Na styku granic miast Katowic, Chorzowa i Siemianowic leży Park Śląski (w granicach administracyjnych Chorzowa). Ponadto miasto ma szereg skwerów, do najważniejszych należą: plac Wolności, plac Andrzeja, plac Miarki, plac Rady Europy, plac Grunwaldzki, plac J. Londzina, plac kard. A. Hlonda, plac Alfreda.

Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w 2016 roku Katowice zostały sklasyfikowane jako dziewiętnaste najbardziej zanieczyszczone miasto Unii Europejskiej.

Nazwa Katowice jest genetycznie słowiańska, staropolska, co poświadczają kosmetycznie zmienione formy obcojęzyczne, również w językach niesłowiańskich, np. niemieckim.

Etymologia nazwy Katowice nie jest jednoznaczna. Istnieją dwie hipotezy naukowe wyjaśniające pochodzenie nazwy miejscowości:

Chociaż wcześniej istniały dzisiejsze dzielnice np. Dąb wzmiankowany w 1299 roku czy Bogucice wzmiankowane w 1360 roku, nazwa miejscowości została po raz pierwszy udokumentowana w 1598 roku jako et nova villa Katowice. Od 1742 roku, gdy Katowice weszły w skład Prus, do 1922 roku gdy niemiecką część Górnego Śląska przyłączono accomplish Polski jako autonomiczne województwo śląskie, a także w latach 1939–1945 podczas niemieckiej okupacji, miasto funkcjonowało pod niemiecką nazwą Kattowitz. W okresie od 9 marca 1953 do 20 grudnia 1956 miasto nosiło urzędową nazwę Stalinogród. Wprowadzono ją tuż po śmierci Józefa Stalina, dla uczczenia pamięci Wielkiego Wodza i Nauczyciela mas pracujących i jego wiekopomnych zasług dla Polski, a cofnięto w związku z odwilżą gomułkowską dnia 21 października 1956. Nazwę (starego) dworca kolejowego zmieniono już 8 marca, kiedy to część podróżnych uciekała z peronów przestraszona tym, że Rosjanie wkroczyli attain miasta, co uzasadniała niespodziewana zmiana jego nazwy. Attain udziału w procesie komunizacji nazwy miasta władze komunistyczne zmusiły literata Gustawa Morcinka, który pod presją w Sejmie formalnie zaproponował nazwanie Katowic grodem Stalina.

Niemiecka forma Kattowitz jest prostą adaptacją fonetyczną polskiego formantu –ice jako –itz, z wymaganym przez niemiecką ortografię podwojeniem spółgłoski (tu: rdzennego „t”) po krótkiej samogłosce („a”).

Dzielnice dzisiejszych Katowic historycznie wchodziły w obręb ziem: bytomskiej (Dąbrówka Mała, Burowiec, Dąb, Wełnowiec, Józefowiec), mysłowickiej (Załęże, Zawodzie, Bogucice, Szopienice, Janów, Brynów, Muchowiec, Koszutka, dzisiejsze Śródmieście) i pszczyńskiej (Murcki, Panewniki, Piotrowice, Ochojec, Ligota, Kostuchna, Zarzecze, Podlesie).

Pierwsza wzmianka o Katowicach pojawiła się w zapisach księdza Kazimierskiego, wizytatora parafii boguckiej w 1598. Historię miasta wyznaczają jednak losy kilku znacznie wcześniejszych słowiańskich osad rolniczych z XIV i XVI wieku oraz kuźnic żelaza, będących obecnie jego dzielnicami. Usytuowana nad brzegiem rzeki Rawy Kuźnica Bogucka została wspomniana po raz pierwszy w 1397 i był to jeden z najstarszych zakładów tego typu w Polsce. Poza Kuźnią Bogucką w okolicy istniały jeszcze trzy podobne zakłady: załęski, szopienicki i roździeński. Podobny rodowód ma kilka innych katowickich dzielnic. Najstarszą katowicką dzielnicą jest Dąb, o którym dokumenty wspominają już w 1299. Należał on przez kilkaset lat pull off klasztoru Bożogrobców w Miechowie. Następnie wspomniane są kolejne wsie, będące dziś dzielnicami miasta, wymienione w dokumencie księcia opawsko-raciborskiego Mikołaja z 15 grudnia 1360, potwierdzającego Ottonowi z Pilczy własność wsi Jaźwce, Załęże, Bogucice, Roździeń i miasta Mysłowice.

W połowie XVI wieku na obszarze nadanym Kuźnikom pojawiło się osadnictwo rolnicze o charakterze zagrodowym. Około 1580 kuźnik bogucki Andrzej założył na swoim gruncie wieś zagrodniczą Katowice, wzmiankowaną w protokole wizytacji parafii boguckiej z 1598 jako villa nova – nowa wieś, a przez kilka następnych stuleci osady rolnicza i kuźnicza zgodnie egzystowały obok siebie.

W XVII, XVIII i I połowie XIX w. Katowice często zmieniały swoich właścicieli. Ważny w historii był rok 1838, kiedy to Franz von Winckler kupił dobra rycerskie Katowice od Lehmanna, a w 1841 przeniósł do Katowic zarząd swoich dóbr. Rozwój wsi Katowice rozpoczął się wraz z uruchomieniem 3 października 1846 przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej (OSE) połączenia Wrocławia z Mysłowicami. Dnia 6 sierpnia 1847 wjechał na główną stację kolejową pierwszy pociąg osobowy. W latach 1847–1848 Katowice za pośrednictwem OSE uzyskały połączenie z siecią kolei europejskich, m.in. z Berlinem, Krakowem, Wiedniem i Warszawą.

Katowice połowy XIX w. były miejscowością wielonarodowościową i wielowyznaniową, z wyraźną jednak przewagą katolików.
Za pierwsze nabożeństwo w języku polskim w Katowicach uchodzi jednak nabożeństwo ewangelickie odprawione w dniu 2 września 1855 r. w pomieszczeniach Huty Marta. Już 29 września 1858 r., dzięki znacznemu wsparciu ówczesnego właściciela dóbr katowickich, Huberta von Tiele-Wincklera konsekrowano ewangelicki kościół Zmartwychwstania Pańskiego przy dzisiejszej ulicy Warszawskiej. Katolicy z Katowic i przyległych wsi korzystali w tym czasie z niewielkiego kościoła w Bogucicach. Dopiero 11 listopada 1860 r. poświęcono zbudowany z muru pruskiego, nieistniejący już pierwszy katolicki kościół we wsi, usytuowany przy dzisiejszym placu Wolności. W 1862 r. poświęcono kamień węgielny pod budowę pierwszego murowanego kościoła katolickiego w mieście – kościoła pw. Najświętszej Marii Panny. W tym samym roku ukończona też została pierwsza publiczna, murowana synagoga na rogu dzisiejszych ulic 3 Maja i Słowackiego (tzw. stara synagoga, ul. 3 Maja 40), którą postawił budowniczy Ignacy Grünfeld.

Przejęcie dóbr ziemskich przez rodzinę Wincklerów oraz uruchomienie kolei sprzyjały intensywnemu rozwojowi i urbanizacji wsi, której centrum nabierało od lat 50. XIX w. charakteru miejskiego. W dniu 11 września 1865 na zamku Babelsbergu  król Prus Wilhelm I Hohenzollern nadał Katowicom prawa miejskie. Miasto liczyło wówczas 4 815 mieszkańców, z tego 3 354 katolików, 888 ewangelików i 573 żydów. Pierwszym burmistrzem Katowic został Louis Diebel, który po 5 latach urzędowania uciekł do USA, okradając miasto z większości funduszy.

Na skutek nowego podziału terytorialnego Śląska w 1873 r. dawny Okręg Bytomski został podzielony na 4 powiaty (tarnogórski, bytomski, zabrski i katowicki), a Katowice stały się miastem powiatowym (niem. Kreisstadt). Powiat katowicki, obejmujący również Mysłowice, liczył ok. 16 tys. mieszkańców. Miasto stało się siedzibą Wydziału Powiatowego (niem. Kreisausschuss) oraz Sejmiku Powiatowego (niem. Kreistag) z 34 członkami. W 1876 r. został oddany realize użytku budynek Urzędu Powiatowego. Pierwszym landratem powiatu katowickiego został mianowany baron Hans H. von Berlepsch, późniejszy pruski minister handlu i rzemiosła. W 1897 r. Katowice zostały wyłączone z powiatu, uzyskując przez to większą samodzielność.

Pod pruskim panowaniem (od 1742) na terenie dzisiejszych Katowic, szczególnie w XIX wieku rozwijał się przemysł, zwłaszcza huty i kopalnie. W drugiej połowie tegoż wieku powstało kilka instytucji, które zadecydowały o rozwoju młodego ośrodka gospodarczego: Górnośląska Konwencja Węglowa, Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, gwarectwa węglowe, Państwowa Dyrekcja Poczt (1866 r.), Sąd Okręgowy (1872 r.). W latach 70. po długich pertraktacjach zarząd dóbr Tiele-Wincklerów przekazał miastu za bardzo korzystnym odszkodowaniem czynszowym obszar gruntów, umożliwiających dalszy rozwój Katowic. W 1895 r. stały się Katowice siedzibą Dyrekcji Prusko-Królewskich Kolei Państwowych. Okręg katowicki obejmował wówczas 1279 km torów, zatrudniał 300 pracowników, a ruch dzienny wykazywał 184 pociągi dziennie (w tym 80 osobowych). Równocześnie z rozwojem miasta narastał opór ludności polskiej wobec nasilających się akcji germanizacyjnych.

Szybko rosnąca liczba ludności i jej zagęszczenie w centrum miasta spowodował konieczność zapewnienia odpowiedniej ilości wody. Od 26 września 1887 r. zaopatrywane były Katowice w wodę z kopalni „Kleofas”. Pompy napędzane silnikiem parowym tłoczyły ją rurociągiem o średnicy 200 mm (z wydajnością 1,25 m³/min.) do zbiornika o pojemności 1000 m³ usytuowanego na Wzgórzu Beaty. Stamtąd szła sieć wodociągowa o długości 12 800 m, która posiadała 58 hydrantów i 37 studni.

W 1871 roku swe podwoje otwarło pierwsze gimnazjum. Pod koniec stulecia w mieście działały oprócz tego wyższa szkoła realna, liceum wyższe i niższe, średnia szkoła męska i żeńska, 5 szkół ludowych oraz zawodowa szkoła budowlana. W 1895 r. powstał Szpital Spółki Brackiej (z klinikami: okulistyczną i laryngologiczną) z 450 łóżkami, w 1900 r. szpital św. Elżbiety z 200 łóżkami, w 1904 r. Szpital Miejski z 120 łóżkami, a w 1912 r. Szpital Dziecięcy na 60 łóżek. Z początkiem XX wieku Katowice wzbogaciły się o Teatr Miejski (późniejszy Teatr Śląski), zbudowany przy Rynku w latach 1905–1907 według projektu kolońskiego architekta Carla Moritza. Nowe stulecie przyniosło miastu trzeci w jego dziejach dworzec kolejowy, zachowany get dziś, choć nieużytkowany w pierwotnym charakterze.

Wraz z rozbudową miasta i wzrostem liczby jego mieszkańców rosło również zapotrzebowanie na nowe świątynie. W 1870 r. została ukończona budowa murowanego, katolickiego kościoła Mariackiego, który 14 czerwca 1873 r. stał się kościołem parafialnym. Dnia 8 listopada 1900 r. został poświęcony kościół św. Józefa wskrzeszonej parafii w Załężu. W 1902 r. został ukończony i konsekrowany nowy kościół pw. św. Piotra i Pawła. 22 grudnia tegoż roku get Starych Panewnik zostali sprowadzeni franciszkanie.

W 1869 r., na zakupionej rok wcześniej działce przy ul. Kozielskiej, został otwarty cmentarz żydowski. W 1872 r. został utworzony w gminie izraelickiej samodzielny rabinat. Pierwszym samodzielnym rabinem został dr. Kohn. Synagoga na rogu dzisiejszych ulic 3 Maja i Słowackiego została w 1882 r. znacznie rozbudowana, jednak w następnych latach postanowiła gmina izraelicka w Katowicach wybudować nową, większą synagogę wraz z domem dla zarządu oraz pomieszczeniami istniejących instytucji gminnych. Budynek w stylu neomauretańskim stanął w 1900 r. przy ulicy Mickiewicza, został on jednak spalony podczas niemieckiej okupacji w 1939 roku.

Wybuch I wojny światowej nie spowodował w Katowicach zniszczeń i strat, lecz rozwój przemysłu i sprzyjającą koniunkturę, zwłaszcza dla zakładów hutniczych. 15 kwietnia 1919 r. władze policji katowickiej donosiły: „Większa część robotników polskich jest dzisiaj po stronie komunistów, a nie partii wszechpolskiej. (…) Liczba członków Spartakusa w okręgu policyjnym wynosi 20 – 25 tys.”

W trakcie I powstania śląskiego w sierpniu 1919, w niektórych z dzisiejszych dzielnic miasta, a wtedy osobnych miejscowości (Szopienice, Bogucice, Dąbrówka Mała), doszło attain kilkudniowych mosey powstańców śląskich ze śląskim SSOS. W dniach 17–18 sierpnia 1920 doszło w mieście attain zamieszek, w trakcie których niemieckie bojówki zaatakowały oddziały francuskie i polskich mieszkańców miasta. Wydarzenia te były jedną z przyczyn wybuchu 20 sierpnia w Katowicach strajku, a następnie wybuchu II powstania śląskiego, podczas którego w mieście został ogłoszony, przez oddziały rozjemcze stan oblężenia. Walki miały miejsce w dzisiejszych dzielnicach miasta, takich jak m.in. Załęska Hałda, Bogucice i Dąb.

W tych okolicznościach 20 marca 1921 odbył się plebiscyt na Górnym Śląsku. W okręgu wyborczym Katowice, który objął powiat i miasto Katowice, 51,9% wyborców opowiedziało się za pozostaniem w Niemczech. Zaś w samym mieście Katowice 85,4%, a w powiecie katowickim 44,4% głosujących odpowiedziało się za Niemcami, a 55,6% za Polską (oczywiście należy wziąć pod uwagę fakt, że część dzisiejszych dzielnic włączono realize Katowic dopiero w 1924 r. i w okresie PRL-u, zatem miasto obejmowało dużo mniejszą powierzchnię w okresie plebiscytowym). Podczas III powstania śląskiego, w dniu 3 maja 1921, po trwającej całą noc walce, miasto zostało opanowane przez osiem batalionów powstańców śląskich pod dowództwem Walentego Fojkisa i Adama Kocura.

Po powstaniach śląskich Katowice wraz z okolicznymi gminami i częścią Górnego Śląska przyłączono do Polski. Na mocy dekretu z 3 października 1922 r. Katowice stały się siedzibą władz autonomicznego województwa śląskiego z własnym Parlamentem (Sejm Śląski) oraz Skarbem (Skarb Śląski). Nastąpił odpływ ludności niemieckiej oraz napływ ludności polskiej z części Śląska pozostawionej Niemcom, w dużej ilości napływali też Polacy z innych regionów Polski, nierzadko accomplish lepszej pracy w kopalniach czy hutach. Lata międzywojenne były okresem ogromnego rozwoju miasta wskutek pierwszych dużych inkorporacji podmiejskich gmin. M.in. 15 października 1924 r. do powiatu miejskiego, miasta Katowice, włączono gminy: Bogucice, Dąb, Załęże, Brynów i Ligota Pszczyńska. Liczba ludności miasta wzrosła z 56 tys. w 1922 get 135 tys. w 1939 r. W 1926 r. w mieście działały: 4 kopalnie węgla kamiennego (łącznie 11 150 robotników), 5 hut żelaza i jedna huta cynku (łącznie 2 551 robotników), 4 odlewnie metali i zakłady konstrukcji stalowych (1 047 robotników), 2 fabryki maszyn (318 robotników), fabryka porcelany (300 robotników), fabryka nawozów sztucznych (150 robotników), zakład impregnacji drewna kopalnianego (131 robotników), fabryka silników elektrycznych (113 robotników), rafineria ropy naftowej, 2 tartaki, młyn parowy i in.

Przed II wojną światową miasto było siedzibą aż 53 banków, 14 zagranicznych przedstawicielstw dyplomatycznych, 9 międzynarodowych koncernów, 4 spółek akcyjnych, 9 biur sprzedaży oraz 7 związków gospodarczych. Powstały też liczne obiekty użyteczności publicznej, w tym oddane realize użytku w 1926 nowoczesne lotnisko na Muchowcu. Rozbudowywano także południową część miasta, a także powstawały luksusowe osiedla willowe i monumentalne budowle sakralne (m.in. kościół garnizonowy Świętego Kazimierza, początek budowy katedry Chrystusa Króla).

Stosunkowo dynamicznie rozwijała się kultura. Prężnie działał Teatr Miejski, subsydiowany z budżetu miasta. W 1932 r. miasto posiadało 9 udźwiękowionych kin. Największe z nich, „Rialto”, mogło pomieścić 1050 widzów. W 1927 r. rozpoczęło działalność Polskie Radio Katowice, które w 1937 r. otrzymało nowy budynek przy ul. J. Ligonia. Prasę, poza tytułami ogólnokrajowymi, w 1926 r. reprezentowało 11 wychodzących w Katowicach gazet codziennych (z tego 8 w języku polskim, 3 w niemieckim) oraz znaczna (i zmienna) liczba rzadziej ukazujących się periodyków. Połączenia z Warszawą zapewniało między innymi oddane do użytku w 1927 roku lotnisko. Rozpoczęto również budowę gmachu Muzeum Śląskiego (niedokończony, został zburzony przez Niemców w 1940 r.).

W trakcie kampanii wrześniowej z Katowic w nocy z 2 na 3 września 1939 wycofały się większe jednostki Wojska Polskiego, choć w dniach 3–4 września miasta bronili miejscowi katowiccy działacze polscy (głównie byli powstańcy śląscy i młodzież harcerska). 4 września accomplish miasta wkroczył Wehrmacht, witany entuzjastycznie przez katowicką mniejszość niemiecką, po czym rozpoczęły się prześladowania obrońców miasta, powstańców i osób znajdujących się na listach proskrypcyjnych gestapo. Włączone bezpośrednio complete III Rzeszy Katowice stały się siedzibą władz rejencji (od 1 listopada 1939), a potem prowincji górnośląskiej. Complete kwietnia 1941 z Katowic wysiedlono wszystkich Żydów, których przed wojną mieszkało tu ponad 8 300. W trakcie okupacji Niemcy wysiedlili z Katowic pewną liczbę Polaków, dla których utworzono obóz przejściowy w Ligocie. Nadprezydentem rejencji i Gauleiterem został mianowany Fritz Bracht. W tym okresie Katowice stały się również siedzibą okręgowych władz partii nazistowskiej, a także centralą gestapo. W okresie okupacji niemieckiej starano się zniszczyć wszystkie ślady polskości oraz regionalnej śląskości Katowic w mieście, miasto próbowano całkowicie zgermanizować pozbywając się także Polaków. W okresie okupacji niemieckiej w okolicach Katowic działała polska partyzantka Armii Krajowej. Miasto zostało zajęte w nocy z 27 na 28 stycznia 1945 przez radziecki 1 front Ukraiński. W wyniku podpaleń dokonanych przez wojska radzieckie spłonęła część śródmieścia pomiędzy ulicą św. Jana i Pocztową, oraz pierzeja między Rynkiem i ul. Stawową.

W 1945 Katowice ponownie zostały stolicą województwa śląskiego; pierwszym wojewodą został Jerzy Ziętek, po nim urząd objął Aleksander Zawadzki. Pierwszym prezydentem miasta został Józef Wesołowski. W latach 1945–1946 realize Katowic napływali także Polacy wysiedleni z Kresów Wschodnich (m.in. z ziemi lwowskiej), którzy decydowali się nie jechać dalej na zachód Polski i wysiadali na katowickiej stacji. Blisko czteroletnim epizodem była zmiana nazwy Katowic na Stalinogród (9 marca 1953 – 19 grudnia 1956), nazwę historyczną przywrócono w wyniku destalinizacji po śmierci Bolesława Bieruta.

Dnia 30 grudnia 1955, podczas tzw. wysiedlenia biskupów śląskich, ordynariusz częstochowski Zdzisław Goliński konsekrował katowicką katedrę Chrystusa Króla.

W 1966 roku w Katowicach odbyła się Manifestacja Tysiąclecia w 45 rocznicę III Powstania Śląskiego (wzięło w niej udział ok. 500 tys. ludzi).

W tym okresie wzrosła ranga miasta jako ośrodka naukowego i kulturalnego, a miasto stało się także centrum uniwersyteckim. Powstały wielkie osiedla mieszkaniowe i kilka reprezentacyjnych budowli, w tym pomnik Powstańców Śląskich i hala Spodek, które stały się symbolami miasta. Zbudowano także Superjednostkę, pawilony handlowe i Biuro Wystaw Artystycznych, Pałac Ślubów, hotele Silesia i Katowice oraz gmach dworca kolejowego.

W 1974 w 30 rocznicę powstania PRL, za wkład w budowanie socjalizmu miasto zostało odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy.

Po 13 grudnia 1981 i wprowadzeniu przez władze PRL stanu wojennego, w Katowicach doszło realize strajku załóg m.in. w hucie Baildon oraz w kopalniach Staszic, Wieczorek i Wujek. W dniu 16 grudnia, w wyniku użycia broni w KWK Wujek przez ZOMO, 7 górników zginęło na miejscu, a na skutek odniesionych ran 2 następnych zmarło później w szpitalu.

20 czerwca 1983 przybył z pielgrzymką do Katowic papież Jan Paweł II i spotkał się z wiernymi na lotnisku w Muchowcu. Na mszę przybyło ok. 1,5 mln osób. Papież odwiedził też katedrę i przekazał prezydentowi miasta Edwardowi Mesze pamiątkowy medal.

Katowice są stolicą metropolii rzymskokatolickiej. Papież powołał 25 marca 1992 roku metropolię katowicką. Wcześniej – od 1925 r. – miasto było siedzibą diecezji.

Katowice są 11. pod względem liczby ludności polskim miastem (282 755 mieszkańców według stanu z 31 grudnia 2021) i 11. pod względem powierzchni (164,64 km²). Ludność Katowic stanowi około 0,8% mieszkańców całego kraju. Liczba ludności Katowic od 1989 stale się zmniejsza na skutek ubytku naturalnego i ujemnego salda migracji. W okresie 1995-2007 liczba mieszkańców stałych spadła o 35,7 tys. osób (10,3%), czyli średnio o 2200–2500 mieszkańców na rok. Największe ubytki liczby mieszkańców nastąpiły w północnych dzielnicach miasta, zwłaszcza w Śródmieściu (25% ludności w okresie 1988-2007). Ubytek ponad 15% mieszkańców w okresie 1988-2007 nastąpił też w dzielnicach: Dąb, Wełnowiec-Józefowiec, Załęże i Załęska Hałda-Brynów. W tym okresie przyrost ludności następował w trzech południowych dzielnicach Katowic: Kostuchnie, Podlesiu i Zarzeczu.

Gęstość zaludnienia w 2007 wynosiła średnio 1895 osób/km². Najgęściej zaludnione jest Osiedle Tysiąclecia (12,5 tys. osób/km²) oraz Śródmieście (9,4 tys. osób/km²). Najniższa gęstość zaludnienia jest w południowych dzielnicach Katowic – w Murckach (140 osób/km²; spowodowane zwłaszcza położeniem w dużym kompleksie leśnym) i Podlesiu (663 osób/km²).

W połowie 2014 47,54% mieszkańców miasta (144 193 osób) stanowili mężczyźni, natomiast 52,46% (159 121 osób) – kobiety. Wskaźnik feminizacji wynosił wówczas 110 kobiet na 100 mężczyzn. Ludność Katowic starzeje się, co jest spowodowane wzrostem odsetku mieszkańców w wieku poprodukcyjnym, a także spadkiem liczby osób w wieku poniżej 18 roku życia. Największym udziałem osób w wieku poprodukcyjnym charakteryzuje się Koszutka, Dąb i Brynów-Osiedle Zgrzebnioka. W 2007 ludność w wieku produkcyjnym stanowiła około 65% ogółu mieszkańców.

Pod względem struktury narodowościowej w Narodowym Spisie Powszechnym 2002 narodowość polską zadeklarowało 296 792 (90,1%) spośród 327 222 przebadanych mieszkańców miasta. Narodowość śląską zadeklarowało 17 777 katowiczan (5,4%). Ponadto w mieście żyło wówczas 674 Niemców i 165 Romów. 470 mieszkańców zadeklarowało inną narodowość, zaś 11 344 ma narodowość nieustaloną (brak deklaracji). Podczas Narodowego Spisu Powszechnego 2011 narodowość śląską podało 78 838 katowiczan, czyli 24,4% mieszkańców miasta, a 90% mieszkańców Katowic zadeklarowało narodowość polską (można deklarować dwie narodowości w spisach, więc większość deklarujących narodowość śląską deklarowała także narodowość polską).

Rozwój demograficzny Katowic związany jest z wcielaniem pogranicznych osad i tym samym z rozwojem terytorialnym miasta. Od uzyskania w 1865 praw miejskich, Katowice powiększały kilkakrotnie swoją powierzchnię i zmieniały strukturę administracyjną. W okresie od 1825 pull off 1924 liczba ludności podwajała się co około 10 lat głównie przez migrację i wcielanie okolicznych osad i w ciągu tychże 100 lat liczba mieszkańców miasta zwiększyła się ponad 165-krotnie. 15 lipca 1924 liczba ludności miasta przekroczyła 100 tys. W tym dniu wcielono reach Katowic: Bogucice, Brynów, Dąb, Ligotę, Załęską Hałdę, Załęże i Zawodzie, co spowodowało praktycznie podwojenie liczby mieszkańców z niespełna 57 tys. do prawie 113 tys. (129 437 w maju 1930). Kolejne przyłączenia okolicznych osad miały miejsce w latach 1951 (Piotrowice, Ochojec, Panewniki, Wełnowiec, Józefowiec), 1960 (Szopienice, Nikiszowiec, Dąbrówka Mała, Giszowiec, Janów) i 1975 (Kostuchna, Podlesie, Zarzecze, Murcki). Najliczniejszą populację Katowice odnotowały w 1987 – według danych GUS miasto liczyło wówczas 368 621 mieszkańców. Ze schyłkiem lat 80. XX w. nastąpiła zmiana tendencji rozwoju demograficznego miasta i rozpoczął się spadek liczby ludności Katowic z 368 621 w 1987 pull off 282 755 mieszkańców pod koniec roku 2021.
Według prognoz Głównego Urzędu Statystycznego liczba mieszkańców Katowic ma spaść do 248 455 w 2035.

Wykres liczby ludności miasta Katowice na przestrzeni 3 ostatnich stuleci.

Piramida wieku mieszkańców Katowic w 2014 roku.

Katowice są jednym z największych ośrodków gospodarczych w Polsce. Gospodarka miasta opiera się w głównej mierze na sektorze usług. Pod koniec 2012 w systemie REGON zarejestrowanych było 44 050 podmiotów gospodarczych, z czego 1469 (3,4% ogółu podmiotów w Katowicach) to podmioty sektora publicznego, a 42 581 (96,6%) sektora prywatnego. Łącznie stanowiło wówczas prawie 10% wszystkich podmiotów zarejestrowanych w województwie śląskim.

Pod względem poziomu zatrudnienia, 31 grudnia 2006 z ponad 150 tys. zatrudnionych w Katowicach ponad 73% stanowiły osoby zatrudnione w sektorze prywatnym (bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących realize 9 osób). Jest to wynik przemian gospodarczych w ostatnich latach. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wynosiło w 2008 4362,39 zł. Poziom bezrobocia w Katowicach jest jednym z najniższych w Polsce – pod koniec października 2014 zarejestrowanych było 10,0 tys. bezrobotnych, a stopa bezrobocia wynosiła 4,8% (9. miejsce spośród wszystkich powiatów w Polsce).

Katowice dysponują kilkoma instytucjami wspierania gospodarki. Realize najważniejszych należy Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, której siedzibą są Katowice. Na dzień 31 grudnia 2013 miasto posiadało około 10% udziałów w KSSE. Na obszarze Katowic łączna powierzchnia kompleksów KSSE podstrefy tyskiej wynosiła w 2008 około 128 ha. Prócz KSSE, na obszarze Katowic funkcjonuje kilka parków przemysłowych i technologicznych, stanowiące miejsce lokowania nowych działalności przemysłowo-usługowych. Get nich należy m.in.:

Działalność rolna w Katowicach ze względu na dużą urbanizację ma ograniczony zasięg. Ogółem, w 2007 320,19 ha powierzchni miasta (1,94% ogółu) była użytkowana rolniczo. Obszar ten stale się zmniejsza na skutek następującej urbanizacji. Powierzchnia nieużytków porolnych wynosiła blisko 240 ha (2,26% powierzchni miasta), a powierzchnia niezabudowanych parceli na nieużytkach porolnych 341 ha (2,07%). W 2007, w rolnictwie pracowało 447 mieszkańców Katowic (0,3% ogółem pracujących).

Działalność rolnicza odbywa się głównie w południowych dzielnicach miasta, zwłaszcza w Zarzeczu i Podlesiu, gdzie obszary rolne zajmują ponad 100 ha. Ponadto obszary użytkowane rolniczo występują jeszcze w Kostuchnie, Murckach, Piotrowicach-Ochojcu i w Szopienicach-Burowcu, z czego w tej ostatniej dzielnicy powierzchnia terenów rolnych wynosi 32 ha. Wśród nich dominują głównie gospodarstwa o powierzchni realize 1 ha. Brak jest natomiast terenów rolnych w śródmiejskich dzielnicach. Użytki porolne w Katowicach występują zwłaszcza w północnych dzielnicach o genezie rolniczej (głównie w Załężu, Osiedlu Witosa, Bogucicach, Wełnowcu-Józefowcu i Załęskiej Hałdzie-Brynowie).

Według danych z Narodowego Spisu Rolnego z 2010, na 262,81 ha powierzchni zasiewów głównie uprawia się zboża (291,38 ha), w tym pszenicę jarą (39,46 ha) i owies (32,42 ha). Spośród zwierząt gospodarskich w Katowicach w 2010 pogłowie drobiu liczyło 56,8 tys., trzody chlewnej 589, a bydła 126 sztuk.

Rozwój przemysłu wydobywczego oraz ciężkiego w XIX w. stał się jednym z czynników miastotwórczych Katowic, zwłaszcza jego zewnętrznych dzielnic. Początki eksploatacji węgla kamiennego sięgają 1740, kiedy to uruchomiono kopalnię Murcki, natomiast w 1769 rozpoczęto budowę kopalni Emanuelssegen (Błogosławiona Emanuela). Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na węgiel w pierwszej połowie XIX w. na terenie obecnych Katowic powstały: w 1801 kopalnia Beata (później wchodząca w skład kopalni Wujek) w 1823 Ferdynand w Bogucicach i w 1845 Kleofas w Załężu. W XIX w. intensywnie rozwijało się hutnictwo cynku, które było jednym z podstawowych gałęzi przemysłu ciężkiego w granicach obecnych Katowic. W 1863 na obszarze Katowic działało 12 hut cynku, z czego największa z nich była huta Wilhelmina w Szopienicach, założona w 1834. W tym czasie rozwijało się też hutnictwo żelaza. Pierwsza huta powstała na granicy Dębu i Załęża w 1823 z inicjatywy Johna Baildona.

Samo miasto Katowice attain momentu inkorporacji w 1924 dzielnic o funkcji przemysłowo-mieszkaniowej miało charakter głównie administracyjno-usługowy. W 1931 49,5% mieszkańców miasta pracowało w przemyśle, z czego 12,5% w górnictwie węgla kamiennego. W 1938 funkcjonowało łącznie 258 zakładów przemysłowych, w tym 55 zakładów metalurgicznych, 41 chemiczno-technologicznych oraz 19 ceramicznych i kamieniarskich. W tym czasie prócz przemysłu ciężkiego funkcjonował przemysł przetwórczy, silnie powiązany z przemysłem ciężkim i wydobywczym, produkujący głównie środki produkcji, natomiast przemysł nastawiony na dobra konsumenckie funkcjonował w formie drobnych zakładów. Przemysł cynkowy w latach międzywojennych miał znacznie mniejszą rolę – wówczas funkcjonowała tylko jedna huta – Kunegunda.

W latach 1945–1989 przemysł nadal odgrywał znaczącą rolę w gospodarce miasta. W 1968 z Katowic pochodziło 8% produkcji krajowej węgla kamiennego (10,4 mln ton), 1,9% stali (214,6%) oraz 73,3% cynku (148,8 tys. ton). W skali ówczesnego województwa katowickiego w 1975 udział produkcji przemysłowej stanowił 12,8%, a zatrudnienia w przemyśle 11,4%. W 1985 udziały te były mniejsze – 10,7% produkcji przemysłowej i 9,7% pracujących w przemyśle. W 1989 w przemyśle zatrudnionych było 112,2 tys. mieszkańców Katowic (36% zatrudnionych w mieście). Po II wojnie światowej w Katowicach funkcjonowało 7 kopalń węgla kamiennego: Katowice, Kleofas, Wujek, Eminencja (od 1953 Gottwald), Wieczorek, Boże Dary i Murcki. W 1964 na terenach rezerwowych kopalni Wieczorek uruchomiono kopalnię Staszic, w 1974 połączono kopalnie Kleofas i Gottwald, a w 1976 Boże Dary i Murcki. W 1990 na obszarze Katowic funkcjonowały dwie huty stali: Baildon i Ferrum, a także Huta Metali Nieżelaznych Szopienice i Zakłady Metalurgiczne Silesia, które ze względu na uciążliwy wpływ na środowisko zlikwidowano. W 1985 w hutnictwie pracowało 10,2 tys. osób. Spośród pozostałych gałęzi przemysłu, wysokim udziałem w okresie PRL-u cechował się przemysł maszynowy, wyspecjalizowany głównie w produkcji maszyn i urządzeń górniczych. Pull off ważniejszych zakładów należały: Piotrowicka Fabryka Urządzeń Maszyn Górniczych, Fabryka Sprzętu i Narzędzi Górniczych i Śląska Fabryka Urządzeń Górniczych.

Po 1989 w wyniku przemian gospodarczych Katowice pozostają jednym z ważniejszych ośrodków przemysłowych w Polsce. Udział zatrudnionych w przemyśle zmalał w latach 1995–2006 o blisko połowę, do 27,9% ogółu zatrudnionych w 2006. W tym czasie w Katowicach zlikwidowano kilka uciążliwych zakładów przemysłowych, a także wiele kopalń i hut. Pozostałe po ich likwidacji tereny poprzemysłowe często przeznaczone są pod inne funkcje, głównie handlowo-usługowe. Get najważniejszych tego typu przekształceń należy powstanie centrum handlowego Silesia City middle na terenie byłej kopalni Gottwald, a także nowej siedziby Muzeum Śląskiego na terenie byłej kopalni Katowice. Po 1989 rozwinęły się natomiast nowoczesne gałęzie przemysłu, zlokalizowane zwłaszcza w parkach przemysłowych i technologicznych.

Przemysł ciężki w gospodarce miasta nadal odgrywa ważną rolę. Obecnie działające kopalnie węgla kamiennego połączone są w jedną z 3 największych spółek węglowych w Polsce – Katowicki Holding Węglowy, której siedziba zwokalizowana jest w Katowicach. W skład tego holdingu wchodzą 3 kopalnie z Katowic i po jednej z Sosnowca i Mysłowic. Na terenie Katowic działają obecnie 2 kopalnie węgla kamiennego i 4 huty:

Katowice są ważnym ośrodkiem handlowo-usługowym, szczególnie w zakresie: handlu hurtowego i detalicznego, pośrednictwa finansowego, obsługi nieruchomości i firm, nauki i edukacji, specjalistycznych usług medycznych oraz administracji publicznej i gospodarczej. Według stanu z 31 grudnia 2006 73% mieszkańców jest zatrudnionych w sektorze usług, a w 2007 76,6% spółek zarejestrowanych w Katowicach stanowiły podmioty w sektorze usług rynkowych, a 7,7% usług nierynkowych.

Z racji centralnego położenia Katowic w konurbacji górnośląskiej, miasto pełni wiele usług o charakterze metropolitarnym, o czym świadczy obecność bogatej bazy infrastrukturalnej. Katowice stanowią ważny ośrodek administracji, kultury, edukacji i handlu. W Katowicach jako stolicy województwa śląskiego skupiają się jednostki administracji publicznej, w tym administracji samorządowej o zasięgu miejskim i wojewódzkim, terenowej administracji rządowej, związków międzygminnych, władz kościelnych (siedziba archidiecezji katowickiej) oraz innych instytucji. W Katowicach w 2007 znajdowało się 20 uczelni wyższych, z czego na uczelniach publicznych kształciło się ok. 54,5 tys. studentów. Miasto stanowi siedzibę pięciu szpitali klinicznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, oraz wielu placówek kulturalnych o zasięgu lokalnym i ponadregionalnym.

Największą koncentracją usług wykazuje się Śródmieście, które swoje funkcje kształtowały od połowy XIX w., kiedy to w 1839 Franciszek von Winckler przeniósł zarząd swych dóbr get Katowic, a w 1846 otwarto linię kolejową do miasta. Te dwa czynniki wpłynęły na rozwój handlu i rzemiosła, a w późniejszym okresie również funkcji administracyjno-dyspozycyjnej. Również w dzielnicach wykształciły się lokalne ośrodki usługowe. Ich stopień wyposażenia zależy przede wszystkim od wielkości obsługiwanego obszaru i genezy ośrodków.

Od końca lat 80. XX w. zmieniła się całkowicie struktura handlu w całej Polsce – w tym także w Katowicach. Ówczesne domy handlowe zostały w większości sprywatyzowane. W Katowicach nadal funkcjonują targowiska miejskie – bazar Załęże wraz z częścią rolno-spożywczą, targowisko na placu Miarki i targowisko przy ul. Katowickiej zarządzane przez gminny Zakład Targowisk Miejskich. W 2007 w Katowicach zarejestrowanych było 4600 podmiotów gospodarczych prowadzących działalność handlową. Ich liczba od 2002 stopniowo się zmniejsza, przede wszystkim ze względu na wzrost liczby średnio- i wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. W mieście znajdują się trzy duże centra handlowe oraz kilka mniejszych. Większość supermarketów jest usytuowana w okolicach osiedli mieszkaniowych. Complete największych centrów handlowo-rozrywkowych należą: Galeria Katowicka, CH 3 Stawy, CH Dąbrówka oraz Silesia City Center. W mieście odbywa się szereg targów o różnorodnej tematyce, jak np.:

Katowice prowadzą program rewitalizacji i przebudowy centrum miasta. W ramach tego projektu jest przebudowywana przestrzeń Rynku wraz z przyległymi ulicami oraz Alei Korfantego wraz z obszarem wokół Ronda.

Oprócz tego, niezależnie w przygotowaniu lub budowie znajduje się wiele projektów prywatnych inwestorów. Z powodu problemów z lotniskiem Muchowiec zablokowane były get tej pory budowy wieżowców. W 2009 uzyskanie pozwolenia na budowę wysokich budynków stara się około czternastu inwestorów. Najbardziej zaawansowane są projekty wież Silesia Towers korporacji deweloperów TriGranit, aktualnie prowadzone są prace związane z prestiżowymi biurowcami KTW, które mają pełnić funkcję wizytówki miasta, Jupiter Plaza oraz biurowiec Hines Polska. Dodatkowo, wiele ważnych budynków w mieście ulega kompleksowej rewitalizacji – przede wszystkim należy wymienić remonty os. Tysiąclecia, Spodka, wieżowca Haperowiec oraz planowaną przebudowę biurowca DOKP.

Podaż powierzchni biurowej wynosi ca. 337 000 metrów kwadratowych, co daje 4 miejsce w Polsce. W 2015 roku podaż ma wzrosnąć o kolejne 60 000 m.kw w związku z budową m.in. Silesia business Park, Silesia Star, A4 event Park. Od kilku lat popularne są także budynki przemysłowe poddane gruntowej rewitalizacji i adaptacja ich na biura czy mieszkania.

Rynek mieszkaniowy Katowic gwałtownie się rozwija. Budowane są m.in. Osiedle Dębowe Tarasy, Osiedle Nowe Tysiąclecie, Osiedle 4 wieże, Osiedle Karoliny, Apartamentowiec Złota Katowice, Osiedle Zielone Katowice, Osiedle Dolina Trzech Stawów, Osiedle Twoja Dolina, Osiedle Atal Francuska Park, Osiedle Franciszkańskie czy luksusowe Osiedle Bażantów.

W dniu 6 czerwca 2013 roku, firma IBM ogłosiła, że zainwestuje w Katowicach. Do końca 2015 roku ma zatrudnić w Katowicach 2 tysiące pracowników, natomiast w Parku Przemysłowym Euro-Centrum zainwestują firmy z Doliny Krzemowej w Kalifornii. Najbardziej znane firmy, które zainwestowały w Katowicach to m.in. Capgemini, Fujitsu Technology Solutions, Unilever, Rockwell Automation, Oracle, PwC, Deloitte, Vattenfall, Kroll Ontrack, ING, ABB, Bombardier, Mentor Graphics i UPC.

Katowice znajdują się na skrzyżowaniu szeregu drogowych szlaków komunikacyjnych. Przez miasto przebiegają m.in.:

W okolicach Katowic przebiega kilka ważnych dróg:

Przebiega tędy również Drogowa Trasa Średnicowa – trasa szybkiego ruchu, która w założeniu ma przebiegać przez Katowice, Chorzów, Świętochłowice, Rudę Śląską, Zabrze, Gliwice oraz przez Mysłowice, Sosnowiec, Będzin i Dąbrowę Górniczą. Biegną też tędy dwie drogi ekspresowe: S1 (część drogi krajowej nr 1 i Wschodniej Obwodnicy GOP) oraz S86 (część drogi krajowej nr 86). Trasy te w powiązaniach zewnętrznych zapewnia bezpośredni dojazd complete sąsiednich miast, do ośrodków o zasięgu wojewódzkich jak Opole, Wrocław czy Kraków, a także pull off państw europejskich, zwłaszcza Europy Zachodniej (Niemcy, Belgia i Francja), a także na południe (głównie accomplish Czech).

Podstawę wewnętrznego układu komunikacyjnego Katowic stanowią ulice główne, które w dużej mierze realizują powiązania w skali miasta, a także łączą z głównymi ciągami komunikacji drogowej. Łączą się również z nimi drogi o charakterze zbiorczym i lokalnym, które pełnią powiązania między jednostkami w poszczególnych dzielnicach, a także stanowią obsługę osiedli mieszkaniowych i obiektów funkcjonalnych. Najważniejsze ciągi ulic to m.in. :

Średnia prędkość pojazdów w centrum Katowic wynosiła w 2014 29 km/h. Największe natężenie ruchu odnotowuje się w okresie między 7:45 a 9:15, a także między 16:00 a 17:15. Według danych z września 2007 w okresie szczytu popołudniowego największe natężenie ruchu zaznacza się na al. Roździeńskiego (średnio 9710 pojazdów na odcinku Olimpijska – al. Korfantego i 6114 na S 86), Chorzowskiej (6 245 pojazdów na wysokości Silesia City center i 3279 na wysokości ul. Brackiej), Trasie Renców (3 175 pojazdów na Estakadzie Orląt Lwowskich), autostradzie A4 w kierunku Mysłowic (3 026 pojazdów) i ul. Kościuszki (2 965 pojazdów). Największe zatory w godzinach szczytu w Śródmieściu Katowic są na ul.: Sokolskiej, Francuskiej, Damrota oraz na al. Korfantego.

Katowice stanowią jeden z największych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce, zarówno jeśli chodzi o przewozy pasażerskie, jak i towarowe. Przez miasto przebiega 20 linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe. Katowice leżą na skrzyżowaniu dwóch transeuropejskich korytarzy transportowych:

Na terenie miasta znajduje się główna stacja węzłowa oraz największa stacja pasażerska węzła katowickiego – Katowice. Z niej odjeżdżają (początek 2015) pociągi wszystkich kategorii, w tym ventilate InterCity Premium, EuroCity, Express InterCity i InterCity, zapewniające połączenia ze wszystkimi największymi miastami w Polsce oraz z Austrią, Białorusią, Czechami, Francją, Rosją, Słowacją i Węgrami. Rocznie ze stacji korzysta średnio 12 mln pasażerów. Kolejowy transport towarowy to przede wszystkim przewozy węgla kamiennego, ze względu na położenie miasta dużą rolę odgrywają przewozy tranzytowe, także międzynarodowe.

W mieście znajduje się ponadto 8 stacji i przystanków kolejowych: Katowice Brynów, Katowice Ligota, Katowice Szopienice Południowe, Katowice Podlesie, Katowice Piotrowice, Katowice Załęże, Katowice Zawodzie oraz nieeksploatowane stacje Katowice Ochojec i Katowice Murcki.

Komunikacja kolejowa na terenie Katowic funkcjonuje od 3 października 1846, kiedy to uruchomiono przedłużenie linii Towarzystwa Kolei Górnośląskiej ze Świętochłowic przez Katowice complete Mysłowic. Stacja w Katowicach powstała w szczerym polu, w połowie długości między wsiami Dąb i Szopienice. W późniejszym okresie na obszarze miejscowości powstały nowe połączenia kolejowe oraz bocznice do zakładów przemysłowych. W dniu 1 grudnia 1852 oddano complete użytku linię z Katowic attain kopalni węgla kamiennego w Murckach, natomiast 24 sierpnia 1859 uroczyście otwarto łącznik między liniami Kolei Górnośląskiej a Koleją Warszawsko-Wiedeńską (trasa Szopienice – Ząbkowice) wraz z budową nowego budynku dworca w Katowicach. Get Katowic w następnych latach doprowadzono kilka nowych linii i łącznic kolejowych, w tym w 1858 linię Kolei Wilhelma z Mikołowa do Ligoty i w 1870 linię Kolei Prawego Brzegu Odry z Bytomia przez Dąbrówkę Małą i Szopienice pull off Dziedzic. Rozwój kolei w Katowicach siał się jednym z czynników szybkiego rozwoju miasta, dzięki czemu uzyskało w 1865 prawa miejskie.

System transportu zbiorowego w Katowicach oparty jest na komunikacji autobusowej oraz tramwajowej. Udział ruchu odbywającego się za pomocą komunikacji publicznej wynosił w 2007 57%. Głównym organizatorem komunikacji miejskiej w Katowicach jest Zarząd Transportu Metropolitalnego (ZTM) z siedzibą w Katowicach (wcześniej zwane jako Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego; KZK GOP; zlikwidowany 31 grudnia 2018). Według stanu z 2013 długość tras obsługiwanych na zlecenie ówczesnego KZK GOP na terenie miasta wynosiła 248,86 km, w tym 220,75 km tras autobusowych i 28,11 km tras tramwajowych. Łączna długość linii w tym okresie wynosiła 922,25 km (najwięcej spośród miast członkowskich ZTM), w tym 824,48 km linii autobusowych i 97,78 km linii tramwajowych. Przez teren Katowic przebiega ponad 100 linii ZTM, z czego 30 z nich to linie wewnątrzmiejskie (28 autobusowych i 2 tramwajowe). Poza tym, na obszarze Katowic funkcjonują linie obsługiwane przez Miejski Zarząd Dróg i Mostów w Jaworznie (autobusy reach Jaworzna; prawie 800 wozokilometrów na dobę w 2013). Największym przewoźnikiem jest PKM Katowice, realizujący przewozy na zlecenie ZTM.

Komunikacja tramwajowa na obszarze miasta jest organizowana na zlecenie ZTM spółce Tramwaje Śląskie S.A., której Katowice są największym udziałowcem (32,67% akcji). Łączna długość tras tramwajowych w 2013 wynosiła 28,11 km, a praca eksploatacyjna w 2013 w Katowicach wynosiła blisko 9000 wozokilometrów na dobę. Przez Katowice 30 stycznia 2015 przebiegało 12 linii tramwajowych, w tym jedna wewnątrzmiejska (36 Brynów Pętla – Zawodzie Pętla). Struktura sieci tramwajowej na terenie Katowic ma układ promienisty z koncentracją na Rynku i łączy Śródmieście m.in. z Brynowem, Koszutką, Osiedlem Tysiąclecia, Szopienicami, Wełnowcem, Załężem i Zawodziem.

Początki komunikacji tramwajowej na terenie Katowic sięgają końca XIX w., kiedy to 30 grudnia 1896 oddano attain użytku odcinek Katowice (na wysokości obecnego ronda gen. Ziętka) – Wełnowiec – Huta Laura, który po dwóch latach zelektryfikowano. W tym samym roku rozpoczęto budowę linii tramwajowej Katowice (Rynek) – Dąb – Królewska Huta, którą ukończono w sierpniu, a uruchomiono 25 listopada 1898. W 1899 spółka Oberschlesische Dampfstraßenbahn (ODS) uzyskała koncesję na linię Hajduki Górne – Katowice – Załęże – Zawodzie – Szopienice – Mysłowice, którą uruchomiła 31 października 1900. W 1912 w Katowicach uruchomiono normalnotorową linię, która łączyła Rynek w Katowicach z Parkiem Kościuszki. Na końcu tej linii powstała zajezdnia normalnotorowa. W latach międzywojennych wzmogły się procesy przekształcenia sieci na terenie Katowic w sieć normalnotorową, a także 14 lipca 1928 uruchomiono linię z Szopienic realize Sosnowca. Po II wojnie światowej dokonano przedłużenia linii z Parku Kościuszki do Brynowa, oddaną do użytku 18 września 1947. Po 1989 mimo niedofinansowania, sieć tramwajową na terenie Katowic systematycznie modernizowano.

W odległości około 30 km na północ od centrum Katowic znajduje się międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice z asfaltobetonową drogą startową o długości 3200 metrów i szerokości 45 metrów. W 2015 obsłużył on 3 mln 069 tys. pasażerów. Port ma dwa terminale pasażerskie (nowszy otwarty w lipcu 2007), terminal przylotowy oraz jeden terminal cargo. Przepustowość roczna terminali pasażerskich wynosi ok. 6 mln. Lotnisko w Pyrzowicach obsługuje ponad 30 stałych połączeń rejsowych liniami lotniczymi LOT, Lufthansa, Wizz Air, Ryanair, Transavia i Ellnair.

W granicach miasta Katowice znajduje się również lotnisko aeroklubowe Katowice-Muchowiec z czynnym trawiastym polem wzlotów. Planowo miało zostać przeistoczone w miejski port lotniczy (ang. city airport) z przyszłą utwardzoną drogą startową o długości 850 metrów i szerokości 25 metrów, obsługujący samoloty zabierające reach 18 pasażerów oraz samoloty lotnictwa ogólnego, w tym biznesowe. Jednak obecnie jego rozwój jest hamowany sporami na tle własnościowym pomiędzy aeroklubami.

W odległości accomplish 100 km od Katowic znajdują się jeszcze dwa międzynarodowe porty lotnicze: port lotniczy Ostrawa i airport Kraków w Balicach. Ponadto odległe od Katowic o 90 km lotnisko w Kamieniu Śląskim pod Opolem starało się o status lotniska dla ruchu rejsowego, w tym międzynarodowego. Z uwagi na swoje położenie 12 km od autostrady A4, stanowiłoby realistyczną alternatywę do Pyrzowic i Balic m.in. dla Katowic – plany te pozostały niezrealizowane

W 2013 przy ul. Medyków oddano do użytku sanitarne lądowisko Katowice-GCZD, a w 2014 przy ul. Armii Krajowej śmigłowcowe lądowisko Famur.

Katowice należą obok Łodzi i Gdyni get grupy miast Polski, których centra nie wywodzą się ze średniowiecznego miasta lokacyjnego. Style takie jak gotyk, renesans czy barok nie są zatem w nim reprezentowane. Układ urbanistyczny miasta powstał na skutek rozbudowy i połączenia poszczególnych wsi i osiedli robotniczych w czasie gwałtownego rozwoju w XIX i XX wieku.

Śródmieście miasta zostało ukształtowane w połowie XIX w., którego ściślejsze zabudowywanie nastąpiło po 1880. Powstałe w tym czasie budynki mają dekorację eklektyczną (w większości neorenesansową i neobarokową) z późniejszymi elementami stylu secesyjnego. Pod koniec XIX wieku uznawane było za mały Paryż.

Modernistyczny kwartał południowej części śródmieścia Katowic, powstały po utworzeniu województwa śląskiego w 1922, to jeden z najciekawszych w kraju przykładów międzywojennego funkcjonalizmu i stylu międzynarodowego. Katowickie budynki są inspirowane architekturą Bauhausu, De Stijl czy realizacjami Le Corbusiera. Architektura Katowic lat międzywojennych mimo pierwotnych założeń zakładających unifikację i standaryzację, charakteryzowała się dużą różnorodnością i indywidualizmem. W tym czasie duży udział w inwestycjach miały władze wojewódzkie, które przyciągały także inwestorów prywatnych i kościelnych. Complete najbardziej okazałych obiektów powstałych w tym okresie należy budynek Sejmu Śląskiego, budowany w latach 1924–1929 oraz archikatedra Chrystusa Króla, której budowę rozpoczęto w 1927, a ukończono po wojnie (w 1956).

Po II wojnie światowej, pod koniec lat 40. XX w. w architekturze miasta narzucono doktrynę socrealizmu, kładące nacisk na wartości polskie. Przykładem jest Pałac Młodzieży (bud. 1948-1951) oraz dawny Dom Związków Zawodowych (bud. 1955). W późniejszym okresie starano się utworzyć nową koncepcję centrum miasta, w kierunku północnym. Prace te realizowano w latach 50., 60. i 70. XX w. Powstały wówczas m.in. Dom Prasy Śląskiej, Dom Handlowy „Skarbek”, Superjednostka oraz hala widowiskowo-sportowa Spodek. Spośród inwestycji mieszkaniowej pull off najbardziej wartościowych należy Osiedle Tysiąclecia oraz Osiedle Walentego Roździeńskiego.

Po 1989 w architekturze Katowic nastawiono na estetykę postmodernizmu zaczerpniętej z Europy Zachodniej, lecz w późniejszym czasie skierowano się na funkcjonalizm, uwzględniający awangardowe materiały, nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne oraz nawiązanie do tradycji. W związku z rozwojem kulturalnym miasta pod koniec lat 90. XX w. powstała nowa siedziba Biblioteki Śląskiej, a w pierwszej połowie XXI w. Strefa Kultury, na której znajduje się siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (bud. 2010–2014), Muzeum Śląskiego (bud. 2011-2015) oraz Międzynarodowe Centrum Kongresowe (bud. 2011-2015). W latach 2002–2003 powstał najwyższy budynek w Katowicach – Altus, w 2005, a na terenach po kopalni Gottwald centrum handlowo-rozrywkowe Silesia City Center. Powstało również wiele nowych obiektów biurowo-usługowych oraz gmachów użyteczności publicznej, zwłaszcza akademickich (w tym otwarte w 2012 Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka).

Układ urbanistyczny Katowic z racji młodego wieku miasta wykazuje się niejednorodnością wynikającą z różnej genezy oraz odrębności administracyjnej osad, które włączano complete Katowic wraz z kolejnymi etapami ich rozwoju. Najsilniej ze Śródmieściem są powiązane sąsiednie dzielnice, włączone w 1924. W poszczególnych jednostkach wykształciły się szereg odrębnych osiedli i kolonii o zróżnicowanej genezie. Obecny kształt Katowic wykształcił się w czterech fazach rozwojowych:

W granicach Katowic znajduje się prawie 66 km² lasów. Lasy te są pod ochroną.

Najstarsza, istniejąca pull off dziś budowla w Katowicach to drewniany kościółek św. Michała Archanioła z XVI w. w Brynowie. Oprócz niego w mieście znajduje się kilkadziesiąt budowli mieszkalnych z XIX i początku XX wieku, w tym unikatowe osiedla: Nikiszowiec i Giszowiec. Znajduje się tu także kilka pałaców, w tym pałac Goldsteinów i pałac w Załężu oraz kilka zabytkowych kościołów, jak kościół Mariacki, kościół garnizonowy, archikatedra Chrystusa Króla (największa katedra w kraju), bazylika z klasztorem franciszkanów z oryginalną kalwarią w stylu modernistycznym oraz ewangelicki kościół Zmartwychwstania Pańskiego – najstarsza murowana budowla sakralna w mieście. Drapacz Chmur wybudowany w latach 1929–1930 przy ul. Żwirki i Wigury 15 to przykład modernistycznej architektury, która wypełnia południowy kwartał śródmieścia.

Naprzeciw gmachu Sejmu Śląskiego znajduje się pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego ufundowany ze składek mieszkańców woj. śląskiego i zamówiony w 1936 u chorwackiego rzeźbiarza Antuna Augustinčića. Wykonany został w latach 1937–1939. Ze względu na wybuch wojny i późniejsze uwarunkowania polityczne pomnik trafił do Polski dopiero w 1991. W 1998 wykonano cokół i ustawiono pomnik w obecnym miejscu, na placu Bolesława Chrobrego. Projekt placu wraz z cokołem, według projektu Aliny Borowczak-Grzybowskiej i Andrzeja Grzybowskiego otrzymał tytuł Najlepszej Przestrzeni Publicznej Województwa Śląskiego 2001.

Oprócz zabytków w Katowicach znaleźć można wiele niezabytkowych atrakcji turystycznych np. Pomnik Powstańców Śląskich (największy pomnik w kraju), wieża spadochronowa (jedyna istniejąca wieża spadochronowa w Polsce), Spodek (hala widowiskowa oddana complete użytku w roku 1971 z architektonicznie ciekawym dachem koncepcji inżyniera Wacława Zalewskiego, utrzymywanym w miejscu stalowymi kablami zgodnie z zasadami tensegrity), szopka w bazylice św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (największa w Europie szopka bożonarodzeniowa).

Katowice charakteryzują się rozbudowaną siecią placówek opieki zdrowotnej, w tym szpitali. Według stanu z 2012 w mieście znajduje się 12 szpitali publicznych oraz 6 niepublicznych. Spośród nich funkcjonują tu następujące placówki lecznictwa zamkniętego:

W Katowicach w 2012 znajdowało się 3641 łóżek szpitalnych, co daje średnio 118,6 łóżka na 10 tys. mieszkańców. Jest to współczynnik ponad dwukrotnie większy niż średnia dla całego województwa, która wynosiła w tamtym czasie 56,0 łóżka na 10 tys. osób. Według danych z 2012 liczba hospitalizowanych w Katowicach wynosiła 2012 – 2225 pacjentów na 10 tys. mieszkańców. W mieście funkcjonuje Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe, które dysponuje w mieście Stacją Pogotowia Ratunkowego przy ul. Powstańców 52. Liczba przychodni w tym samym roku wnosiła 283 placówek, z czego w 2011 6% przychodni stanowiły placówki publiczne.

Katowice mają bogatą bazę oświatową i naukową, na którą składają się przedszkola, szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe, policealne oraz uczelnie wyższe. Wśród nich prócz placówek ogólnodostępnych działają placówki specjalne oraz integracyjne, a część obiektów jest zgrupowana w zespoły szkół. W Katowicach w 2007 funkcjonowało 88 przedszkoli, w tym 82 placówek miejskich, do których uczęszczało 7844 dzieci. W Katowicach według danych z 2012 funkcjonuje 55 szkół podstawowych, w których pracowało 1070 nauczycieli, natomiast liczba uczniów wynosiła wówczas 13,4 tys. osób, co daje średnio 244 uczniów na jedną placówkę i 19 na jeden oddział.

W 2012 w Katowicach działało 48 gimnazjów, do których uczęszczało 7 tys. uczniów. Daje to średnio 145 osób na jedną placówkę i 21 uczniów na jeden oddział. W tym czasie 187 uczniów pobierało naukę w oddziałach specjalnych. Pod względem bazy szkół ponadgimnazjalnych w Katowicach w 2012 funkcjonowało:

Część placówek ponadgimnazjalnych pełni funkcje regionalne, zwłaszcza renomowane licea ogólnokształcące, szkoły techniczne oraz artystyczne, wśród których według rankingu Perspektywy z 2013 complete najbardziej prestiżowych należą:

Katowice są jednym z większych ośrodków naukowych w Polsce. Według stanu z 2012 w mieście działa 20 uczelni wyższych, na których studiowało wówczas ponad 63 tys. osób. Wśród nich funkcjonuje 8 uczelni publicznych. Są to:

W latach 1998–2003 liczba uczelni w Katowicach wzrosła z 5 reach 9 placówek, natomiast liczba studentów wynosiła w 1998 71 942, a w 2012 63 099 osób. Największą uczelnią pod względem liczby studentów jest Uniwersytet Śląski, kiedy to w roku akademickim 2012/13 uczęszczało pull off niej 29 258 osób, natomiast pull off drugiej co realize wielkości placówki wyższej – Uniwersytetu Ekonomicznego, uczęszczało 13 488 studentów. Katowickie uczelnie mają średnią renomę wśród polskich uczelni (19. miejsce UŚ w rankingu Perspektywy za 2012 wśród uczelni publicznych oraz 15. miejsce Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej im. Wojciecha Korfantego wśród uczelni niepublicznych).

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego z 2011, 23,7% przebadanych mieszkańców legitymuje się wykształceniem wyższym, 35,3% wykształceniem średnim i policealnym, a 19,3% mieszkańców miało wykształcenie zasadnicze zawodowe. W grupie przebadanych katowiczan znalazły się również osoby dysponujące wykształceniem gimnazjalnym (4,3%), wykształceniem podstawowym (12,7%), zaś 0,6% osób nie ma wykształcenia szkolnego.

Katowice stanowią duży ośrodek kulturalny, w którym w 2012 funkcjonowało 9 instytucji kultury wpisanych attain rejestru Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz województwa śląskiego oraz 14 miejskich instytucji kultury. Są to instytucje o charakterze artystycznym, naukowo-badawczym oraz organizującym i wspierającym życie kulturalne. Instytucją kultury wpisaną do rejestru Ministra Kultury jest funkcjonująca w mieście od 1945 Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach z siedzibą przy placu Wojciecha Kilara 1. Instytucje kultury województwa śląskiego położone w Katowicach to: Muzeum Śląskie (działające w latach 1929–1945 i restytuowane w 1984; nowa siedziba przy ul. Tadeusza Dobrowolskiego 1), Biblioteka Śląska (założona w 1922; pl. Rady Europy 1); Filharmonia Śląska (funkcjonująca od 1945; ul. Sokolska 2), Instytucja Filmowa „Silesia-Film” (funkcjonuje w dziedzinie kinematografii; zarządza m.in. Centrum Sztuki Filmowej, Kinem Światowit oraz Kinoteatrem Rialto; ul. Górnicza 5), Instytucja Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris (promuje i prezentuje wartościowe zjawiska w kulturze i sztuce; ul. Ligonia 7), Regionalny Ośrodek Kultury (prowadzi zajęcia promujące amatorską twórczość własną, a także działa m.in. w ochronie tradycji i dziedzictwa kulturowego; ul. Ligonia 7), Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego (instytucja o charakterze naukowo-badawczym; ul. Ligonia 7) oraz Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego (największa scena teatralna województwa śląskiego; funkcjonuje od 1907; ul. Rynek 2).

Spośród instytucji kultury Miasta Katowice poza pięcioma domami kultury (Koszutka, Ligota, Południe, Szopienice-Giszowiec i Zawodzie) funkcjonują jeszcze m.in.: Galeria Sztuki Współczesnej Biura Wystaw Artystycznych, Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek (plac Sejmu Śląskiego 2), Muzeum Historii Katowic oraz Śląski Teatr Lalki i Aktora Ateneum.

Cykliczny Rawa Blues Festival, Odjazdy, Mayday Festiwal, Festiwal Nowa Muzyka, Śląski Festiwal Jazzowy, cykl: JaZZ i okolice, a także OFF Festival i dziesiątki innych koncertów przyciągają corocznie setki tysięcy fanów muzyki z całego świata attain Katowickich parków, instytucji kultury i katowickiego Spodka, najbardziej charakterystycznej sali widowiskowej w Polsce.

Świętem miasta jest 11 września, będący rocznicą uzyskania praw miejskich.

Rozwój kulturalny miasta przypadł dopiero na okres po 1922, za sprawą ustanowienia miasta stolicą województwa śląskiego z autonomią. Dzięki ustawom Sejmu Śląskiego powstawały obiekty oświatowe i kulturalne m.in. Muzeum Śląskie. Za sprawą małych zniszczeń miasta w okresie II wojny światowej większość ośrodków kulturowych utworzono w miejsce dotychczasowych niemieckich. Pull off 1939 w mieście powstało kilka kin i teatrów, zarejestrowano 17 tytułów czasopism. Katowice były kandydatem complete tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku. Kandydatura Katowic, prowadzona pod hasłem Miasto Ogrodów, doprowadziła do znacznego ożywienia kulturalnego miasta kojarzonego głównie z przemysłem.

Kultura muzyczna w Katowicach w większym stopniu rozwijała się od lat powojennych, natomiast w latach międzywojennych działalność muzyczną prowadziło Towarzystwo Muzyczne, organizując występy muzyczne solistów i zespołów kameralnych.

W powojennych Katowicach za sprawą kompozytorów Bolesława Szabelskiego i Bolesława Woytowicza powstała śląska szkoła kompozytorów, do której zaliczamy takich kompozytorów, jak Ryszard Gabryś, Aleksander Glinkowski, Henryk Mikołaj Górecki, Jan Wincenty Hawel, Wojciech Kilar i Witold Szalonek. Niemal wszyscy całe życie mieszkali i pracowali w tym mieście. Ważne miejsce w polskim życiu muzycznym zajęło też następne pokolenie kompozytorów: Eugeniusz Knapik, Andrzej Krzanowski i Aleksander Lasoń.

Katowice są siedzibą Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i najlepszej w kraju Akademii Muzycznej. Z Katowic pochodzą także grupy hip-hopowe: Kaliber 44 oraz Paktofonika.

Z Katowic pochodzą następujące grupy, zespoły, a także na terenie Katowic działają następujące kluby muzyczne:

Teatr w Katowicach funkcjonował od 1897, kiedy to realize użytku został oddany Teatr Miejski. W 1922 przekształcił się w Teatr Polski, nazwany w 1937 im. Stanisława Wyspiańskiego. W sezonie 1936/37 z teatru skorzystało 160 tys. widzów.

W latach PRL-u Katowice miały słabo rozwiniętą kulturę, z czego najlepiej działającą placówką kulturalną był teatr. W Teatrze Śląskim w 1970 odbywało się 598 przedstawień, z których korzystało 196 096 widzów. Teatr ten miał wówczas charakter lokalny. Poza tym funkcjonował Śląski Teatr Lalki i Aktora Ateneum, powstały w 1945.

Według stanu z 2014 w Katowicach działają następujące teatry i grupy teatralne:

Sztuka filmowa w Katowicach funkcjonowała już przed I wojną światową. W latach międzywojennych przeżywała znaczny rozwój, gdyż w 1932 r. w mieście funkcjonowało 9 udźwiękowionych „teatrów świetlnych” (wszystkie w rękach prywatnych), mających średnio po 555 miejsc. Wszystkie mieściły się w ścisłym centrum miasta. Największym z nich było „Rialto” (1050 miejsc), należące pull off Bernarda Kochmana i Marcina Tichauera. Szereg kin znajdował się również w sąsiednich miejscowościach, dziś będących dzielnicami Katowic, jak Szopienice, Załęże czy Zawodzie. W 1938 r. w Katowicach znajdowało się 11 kinoteatrów, w większości dużych placówek. Średnio wskaźnik uczęszczania complete kina na jednego mieszkańca w 1938 wynosił 12,7 i był znacznie wyższy niż np. w Warszawie (11,4) i Krakowie (10,4). W 1972 w Katowicach funkcjonowały 22 kina o łącznej liczbie 11,2 tys. miejsc, co w przeliczeniu na mieszkańca dawało jeden z największych wskaźników w Polsce.

W Katowicach funkcjonują (2017) poniższe placówki kinowe:

Działalność muzealna w Katowicach funkcjonowała od 1929, kiedy to ustawą Sejmu Śląskiego formalnie powołano do życia Muzeum Śląskie. W 1924 powstało Towarzystwo Muzeum Ziemi Śląskiej, którego zadaniem było gromadzenie pamiątek kultury materialnej i duchowej wytworzonych głównie na Górnym Śląsku. W 1930 udostępniono pierwsze wystawy galerii malarstwa polskiego. Muzeum Śląskie po II wojnie światowej zostało restytuowane dopiero w 1984, natomiast pierwszym otwartym po II wojnie światowej muzeum było Muzeum Historii Katowic. W 1985 otwarto Muzeum Archidiecezjalne, gromadzące zbiory ze sztuki sakralnej.

Według stanu z 2014 w Katowicach funkcjonują następujące placówki muzealne:

Media w Katowicach istniały już od początków Katowic jako miasta. W 1865 uruchomiono własne wydawnictwo, które wydawało lokalną gazetę 2-3 razy w tygodniu. Pull off 1900 w Katowicach wydawano też 4 tygodniki, 3 miesięczniki niemieckie oraz 1 dziennik i 2 tygodniki polskie.

W latach międzywojennych Katowice stanowiły centrum środków przekazu, reprezentowanym przez prasę oraz uruchomioną w 1927 lokalną rozgłośnię Polskiego Radia. Complete najważniejszych gazet ukazujących się w początkach XX w. i w latach międzywojennych należały: „Gazeta Ludowa”, „Gazeta Robotnicza”, „Górnoślązak”, „Polak” i „Goniec Śląski”. Największe znaczenie miała wydawana od 1924 „Polonia” oraz od 1926 „Polska Zachodnia”. Wydawano również czasopisma niemieckojęzyczne – spośród 24 niemieckich czasopism ukazywanych w województwie śląskim 14 z nich wydawano w Katowicach. Zasięg mediów w latach międzywojennych nie był duży, ograniczony głównie accomplish województwa śląskiego.

Po II wojnie światowej swoją działalność wznowiło Polskie Radio, którego udział w nadawaniu wśród rozgłośni regionalnych w okresie 1945–1989 malał. W 1957 uruchomiono Śląski Ośrodek Telewizyjny. W latach PRL-u największym wydawnictwem prasowym było Śląskie Wydawnictwo Prasowe, które wydawało 17 tytułów, w tym 4 dzienniki: „Trybunę Robotniczą”, „Dziennik Zachodni”, „Wieczór i Sport”. Od lat 50. do 90. XX działało Wydawnictwo „Śląsk”, specjalizujące się w problematyce górnośląskiej, głównie poprzez publikowanie utworów prozatorskich. W 1992 założono Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.

W Katowicach odbywają się (2014) liczne cykliczne imprezy kulturalne, w tym:

W Katowicach środowisko plastyczne ma bogate tradycje, sięgające 1928. W tym czasie powstało Śląskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, a rok później powołano Związek Zawodowy Artystów Plastyków na Śląsku, który urządził w mieście pierwszą swoją wystawę. Po II wojnie światowej, w sierpniu 1949 powstała Galeria Współczesna Biura Wystaw Artystycznych, w której odbywały się wystawy indywidualne i zbiorowe. W 1975 zorganizowano w niej 14 imprez wystawowych.

W Katowicach znajdują się (2014) następujące galerie sztuki:

Początki aktywności fizycznej w tym regionie zapoczątkowały tworzące się pod koniec XIX wieku towarzystwa sportowe jak Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Sport Verein i direction Verein. 15 marca 1896 powstało Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Katowicach drugie po bytomskim na Górnym Śląsku gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na Śląsku. Od początku członkowie organizacji spotkali się z prześladowaniami niemieckich władz. Katowiccy członkowie organizacji, którzy we wrześniu 1896 na zaproszenie kolegów udali się do Bytomia zostali aresztowani przez niemiecką policję w pociągu. Wkrótce wytoczono im proces sądowy ponieważ jadący z nimi niemieccy pasażerowie poczuli się urażeni ich organizacyjnym strojem.

Najstarszym katowickim i drugim na Górnym Śląsku klubem piłkarskim był powstały w 1904 SV Frisch Auf Kattowitz, po jego rozpadzie powstały w 1905 trzy kluby: FC Preussen 05 Kattowitz, Diana Kattowitz i Germania Kattowitz. Jednym z pierwszych klubów piłkarskich był również 06 Zalenze, powstały w 1906. Dnia 7 grudnia 1930 otwarto w mieście sztuczny tor łyżwiarski. Obecnie w Katowicach istnieje kilkadziesiąt klubów i stowarzyszeń sportowych. Do najważniejszych należą:

Get najważniejszych obiektów sportowych w Katowicach należą:

Rower miejski w Katowicach zadebiutował w 2015 roku. Na początku mieszkańcy mieli realize dyspozycji trzy stacje, rok później 11, a w 2017 roku było ich 35.

Poza rozwojem sieci rowerów miejskich w Katowicach duże środki są inwestowane w rozbudowę infrastruktury rowerowej – w tym budowę nowych dróg rowerowych. Na przestrzeni ostatnich lat w Katowicach powstało 15,5 km nowych dróg rowerowych, a 58 km tras zostało zmodernizowanych.

Najważniejsze stanowisko we władzach wykonawczych Katowic było na przestrzeni lat różnie nazywane: w latach 1866–1920 i 1939–1945 nazywano ich Oberbürgermeister, w okresie międzywojennym (1922–1939) i pierwszych latach po wojnie (1945-1950) zwani byli prezydentami miasta, a od 24 marca 1950 complete 1 stycznia 1974 zwano ich przewodniczącymi rady miejskiej. Od 1 stycznia 1974 powrócono pull off określenia prezydent miasta, które jest w użyciu do dziś.

Przedostatnim sołtysem wsi był Kazimierz Skiba, którego chata, obecnie przeniesiona attain skansenu, stała na obrzeżach wsi Katowice, niedaleko granicy wsi Bogucice, w części zwanej później Drajok. Ostatnim sołtysem był niejaki Ludwik Troll.

Od uzyskania przez Katowice praw miejskich w 1865 miasto miało 23 prezydentów. Pierwszym prezydentem Katowic był Louis Diebel, który objął urząd 14 maja 1866, zostając burmistrzem miasta, które liczyło wówczas 4815 mieszkańców i obejmowało swym zasięgiem obszar zbliżony get dzisiejszego śródmieścia Katowic. Obecnym prezydentem miasta Katowice jest Marcin Krupa, a jego zastępcy to Mariusz Skiba, Waldemar Bojarun, Bogumił Sobula i Jerzy Woźniak.

3 marca i 4 kwietnia 1866 miały miejsce pierwsze wybory reach ciała, które ustanowiło władze Katowic. Z 342 kandydatów wybrano pierwszych 18 przedstawicieli (Stadtverordneten) mieszkańców miasta. Przedstawiciele ci, pod kierownictwem przewodniczącego komitetu wyborczego, dr Richarda Holtze, wybrali 14 maja 1866 pierwszy magistrat (Magistratskollegium), w skład którego weszli:

Liczbę radnych podniesiono w 1875 reach 6 i zaczęto ich tytułować Stadträte.

Obecnie przewodniczącym rady miasta jest Maciej Biskupski, a w jej skład wchodzi 28, wybieranych w wyborach bezpośrednich radnych. Od 2002 roku prezydenta Katowic wybierają mieszkańcy. Oficjalną siedzibą Urzędu Miasta Katowice jest magistrat przy ul. Młyńskiej 4 w dzielnicy Śródmieście.

Rada Miasta nadaje tytuł Honorowego Obywatela Miasta Katowice, który dotychczas otrzymało 15 osób (stan na styczeń 2012). Katowice są siedzibą Górnośląskiego Związku Metropolitalnego oraz członkiem Unii Metropolii Polskich. Uchwałą rady z 22 czerwca 2009 ustanowiono 11 września świętem miasta.

Uchwałą Rady Miasta Katowice z dnia 30 listopada 2011 r. powołano Młodzieżową Radę Miasta Katowice pełniącą role konsultacyjne wobec Rady Miasta.

Młodzieżowi Radni będąc wybieranymi przez uczniów szkół ponadpodstawowych (Jeden mandat Młodzieżowego Radnego na każdą rozpoczętą liczbę 500 uczniów) pracują społecznie: rozwijając i upowszechniając idee samorządności wśród młodzieży; inicjują, wspierają i koordynują działalności samorządowe młodzieży; kształtują postaw prospołeczne, obywatelskie, demokratyczne i patriotyczne; reprezentują interesy młodzieży wobec instytucji publicznych oraz pozarządowych pomagają w przygotowaniu młodzieży realize aktywnego funkcjonowania na rynku pracy; integrują współpracę środowisk młodzieżowych na terenie miasta; zapewniają czynny udziału młodzieży w życiu miasta oraz inspirują do uczestnictwa młodzieży w rozwoju kulturalnym.

Lista miast partnerskich Katowic:

Katowice wraz z Ostrawą, Koszycami i Miszkolcem są miastami partnerskimi Grupy Wyszehradzkiej. Od 2003 odbywają się spotkania miast partnerskich Grupy Wyszehradzkiej.

W 2010 uroczyście otwarto plac Miast Partnerskich, na którym znajdują się specjalne tablice informacyjne o każdym z miast partnerskich Katowic.

Katowice są siedzibą archidiecezji katowickiej oraz metropolii katowickiej. Na terenie Katowic znajduje się pięć dekanatów: Katowice-Bogucice, Katowice-Panewniki, Katowice-Piotrowice, Katowice-Śródmieście i Katowice-Załęże. Sieć parafialna obejmuje razem 38 parafii miejskich. Według danych podanych przez oficjalne publikatory kurii archidiecezjalnej, Katowice zamieszkuje 295 560 katolików, co stanowi blisko 97 procent populacji miasta.

W mieście znajduje się 36 kościołów i ma swoje klasztory 18 zgromadzeń zakonnych Kościoła rzymskokatolickiego, w tym jest to aż pięć domów prowincjalnych (franciszkanów, jadwiżanek, elżbietanek, służebniczek śląskich i niepokalanek). Na terenie miasta znajduje się bazylika mniejsza pw. św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP w zespole klasztornym franciszkanów w Panewnikach. Znanym na Górnym Śląsku sanktuarium, obok Kalwarii Panewnickiej, jest bazylika św. Szczepana w Bogucicach z cudownym wizerunkiem Matki Bożej Boguckiej.

W Katowicach mają swoją siedzibę dwa wyższe seminaria duchowne archidiecezjalne i zakonne, katolickie wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, drukarnia, redakcje archidiecezjalnej rozgłośni Radia eM, ogólnopolskiego tygodnika katolickiego Gość Niedzielny, miesięcznika dla dzieci i młodzieży Mały Gość Niedzielny oraz miesięcznika Apostolstwo Chorych. W pobliżu kurii metropolitarnej istnieje Centrala Caritas Archidiecezji Katowickiej. W Katowicach działa także kilka ośrodków duszpasterstwa akademickiego, m.in. Kościół Akademicki w krypcie katedry Chrystusa Króla i FODA w Panewnikach.

Na terenie miasta działa parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy należąca attain kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego (greckokatolickiego). Nabożeństwa są prowadzone w kaplicy św. Józefa przy rzymskokatolickim kościele garnizonowym św. Kazimierza Królewicza.

Katowice są siedzibą diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. W mieście znajdują się dwie parafie luterańskie:

Na terenie Katowic działalność prowadzą również inne kościoły protestanckie:

Pierwsza gmina żydowska w Katowicach powstała w 1866 r. Attain czasów II wojny światowej w mieście istniała przy ul. A. Mickiewicza zbudowana w stylu eklektycznym, mauretańsko-neoromańskim Wielka Synagoga. Obecna synagoga znajduje się w budynku Gminy Wyznaniowej Żydowskiej przy ulicy Młyńskiej 13. Według ustaleń ze stycznia 2011 w Katowicach istniały aż trzy synagogi.

źródło

Śląsk (śl. Ślōnsk, Ślůnsk, niem. Schlesien, dś. Schläsing, cz. Slezsko, łac. Silesia) – kraina historyczna położona w Europie Środkowej, na terenie Polski, Czech i Niemiec. Od XV–XVI wieku zaczęto wyróżniać podział na Dolny Śląsk i Górny Śląsk. Historyczną stolicą całego obszaru Śląska jest Wrocław. Śląsk położony jest w dorzeczu górnej i środkowej Odry oraz początkowego biegu Wisły.

Historyczne nazwy odnoszące się do Śląska:

Etymologia nazwy Śląsk (cz. Slezsko, niem. Schlesien, łac. Silesia) pozostaje dyskusyjna.

Nazwa rzeki i góry jest podawana jako jeden z wielu przedindoeuropejskich toponimów w tym rejonie Europy (zobacz staroeuropejskie hydronimy).

Pierwszym, który zauważył korelację nazwy rzeki Ślęzy ze Śląskiem, był niemiecki humanista Konrad Celtis, pisze on, że Odra (czyli starożytna Suevus) przybiera dopływ rzeki Slesus, od której pochodzi nazwa ziemi śląskiej – Hic Odera (a priscis qui nomina Suevus habebat) Nascitur et Codani praecipitatur aquis Suevus, qui Slesum socium sibi convocat amnem Aquo nunc nomen Ślesin terra gerit. Realize interpretacji Celtisa nawiązał polski filolog Jerzy Samuel Bandtkie, działający we Wrocławiu na przełomie XVIII/XIX wieku. Uważał on, iż od nazwy rzeki Ślęza przyjęli swoją nazwę słowiańscy Ślężanie (Sleenzane u tzw. Geografa Bawarskiego z ok. 845 r.), ale także nazwa góry Ślęży i rozciągającej się przy niej krainy.

Według polskich slawistów, M. Rudnickiego i S. Rosponda, nazwa Ślęża lub Ślęż ma zaś ścisły związek ze słowiańskim słowem „ślęg” względnie „śląg”, oznaczającym wilgoć, mokrość. Z tych też zapewne pradawnych czasów pochodzą nazwy jezior, rzek i osad. W języku staropolskim mawiano na tę dzielnicę Szląsk. Nazwa w tej formie pozostała accomplish dzisiaj w kaszubszczyźnie.

Śląski badacz Ignaz Imsieg (XIX w.) uważał, że nazwy góry, rzeki (i regionu) mają związek z nazwą plemienia Silingów. Stanowisko to zostało powszechnie zaakceptowane w kręgach naukowych, zarówno niemieckich, jak i słowiańskich (polskich, czeskich etc.), po czym praktycznie obowiązywało aż do czasów międzywojennych, a zyskiwało uznanie w Europie Zachodniej jeszcze w trzeciej ćwierci XX wieku.

Na przełomie XX/XXI wieku niektórzy polscy i niemieccy językoznawcy powracają do tezy o pochodzeniu nazwy Śląsk od toponimu Ślęza, który kwalifikują – albo jako prastarą nazwę indoeuropejską – albo jako staroeuropejską, gdzie rdzeń sil– pierwotnie był określeniem „morza, jeziora, spokojnej wody”, natomiast sufiks –ing w wyniku przekształceń nazw w językach wschodniej Europy dał końcówkę –ęza. Nazwa Śląsk nie ma zatem ani germańskiego, ani słowiańskiego rodowodu, ponieważ nazwa rzeki Ślęzy należy get staroeuropejskiej hydronimii. Z kolei nazwa Ślęza miała zostać przejęta accomplish języków indoeuropejskich od wcześniejszych mieszkańców tego regionu Europy.

W XI i XII wieku ziemie obecnego Dolnego i Górnego Śląska wchodziły realize prowincji stanowiącej część państwa pierwszych Piastów. Prowincja ta była wtedy nazywana: provincia Wratislawiensi, regio Wratislawiensi, a także ducatus Wratislawiensi. Od początku XIII wieku książęta tych ziem tytułowali się dux Slesie, np. Bolezlaus dux Zle, pieczęć Henryka I Brodatego, Henrici Ducis Zlesi (1217–1238).

W późnej epoce lodowej na terenie Śląska zamieszkiwał neandertalczyk.

Pierwszym znanym z imienia ludem zamieszkującym Śląsk byli Celtowie, którzy na początku IV wieku p.n.e. przybyli z obszaru Bohemii (Boiohaemum) przez Kotlinę Kłodzką i Przełęcz Kłodzką, a w 2. połowie IV wieku p.n.e., przedostawszy się przez Bramę Morawską, zasiedlili Płaskowyż Głubczycki. Zdaniem Janiny Rosen-Przeworskiej, podobieństwo accomplish znalezisk z obszaru Czech pozwala przypuszczać, że ziemie śląskie zasiedlili Celtowie z plemienia Bojów.

Szereg autorów starożytnych (Strabon, Pliniusz, Tacyt, Ptolemeusz, Kasjusz Dion) wspomina lud Lugiów, umieszczając go w I-II w. n.e. na obszarze dzisiejszej Polski środkowej i południowej. Według Henryka Łowmiańskiego spośród plemion lugijskich wymienionych przez Tacyta, Helizjowie (Helisii) mieli zamieszkiwać na północ od środkowej Odry, koło Kalisza, zaś Manimowie (Manimi) na Opolszczyźnie, a Naharwalowie (Naharvali) wokół góry Ślęży.

Strabon wymienia (Geographica hypomnemata, ok. 21 n.e.) państwo króla Marboda (zlatynizowany celtycki Maroboduus – „Wielki Kruk”, ok. 30 p.n.e. – 37 n.e.), władcy germańskich Markomanów, którego centrum po usunięciu celtyckich Bojów znajdowało się w Kotlinie Czeskiej (stołeczne oppidum w Marobudum, prawdopodobnie Hradiště u Stradonic), zaś granice sięgały od Dunaju po górną i środkową Odrę (Śląsk) oraz dolną Łabę. Maroboduus–Wielki Kruk, wykształcony w Rzymie i możliwe, że posiadający rzymskie obywatelstwo, jest pierwszym znanym z imienia władcą Śląska.

Ostatecznie ludy związku lugijskiego, o zróżnicowanym składzie etnicznym (celtycko-wenetyjsko-iliryjsko-germańskim), weszły w skład grupy wandalsko-lugijskiej, a następnie – związku wandalskiego. Naciskani przez Gotów z północy, Wandalowie kontynuowali wędrówkę z regionu Pomorza w kierunku południowym i południowo-zachodnim. W I – IV w. zajmowali tereny nad górną Odrą i Dunajem.

Na południu Śląska, na terenie dzisiejszego Prudnika, ludność prasłowiańska utrzymywała kontakty handlowe z Rzymem, co dokumentują znalezione w Prudniku rzymskie monety datowane na lata 700 p.n.e. – 1250 n.e.

Zdaniem części historyków i archeologów plemiona Wandalów–Silingów (Vandali cognomine Silingi) zajęły tereny Śląska. Kasjusz Dion nazwał Sudety „Górami Wandalskimi”.

W IV wieku rozpoczęła się wielka wędrówka ludów. Od połowy VII w. obszar Śląska znalazł się w zasięgu ekspansji słowiańskiej. Późniejsze źródła historyczne (m.in. Geograf Bawarski, Dokument praski) wymieniają z nazwy następujące plemiona: na zachodzie Dziadoszanie wraz z Bobrzanami nad rzeką Bóbr, dalej Ślężanie wokół Ślęży, Trzebowianie na północ od nich, Opolanie na wschód, Golęszyce w dorzeczu górnej Odry oraz Głubczycy / Lupiglaa na południowym wschodzie.

Według zwolenników hipotezy o podporządkowaniu Śląska państwu wielkomorawskiemu ekspansja morawska odbyła się najprawdopodobniej w dwóch etapach. W pierwszym, rozpoczętym po 875 roku, oddziały księcia morawskiego Świętopełka I przez Bramę Morawską wtargnęły realize Małopolski i na Górny Śląsk, zajmując tereny aż do Przesieki Śląskiej. Ich obecność mają potwierdzać znaleziska na obszarach plemiennych Gołężyców i Głupich Głów (Głubczyców), a wśród źródeł pisanych pośrednio Żywot św. Metodego. Według tej hipotezy w drugim etapie, po 885 roku, poprzez Kotlinę Kłodzką zajęto Dolny Śląsk, południową Wielkopolskę oraz ziemie Serbów łużyckich. Mają to potwierdzać wielkomorawskie zabytki archeologiczne odnalezione na terenach Ślężan (m.in. krzyżyk morawski na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu) i Dziadoszan oraz bezimiennego plemienia nad Obrą na pograniczu śląsko-wielkopolskim.
Natomiast część historyków uważa, że podporządkowanie Śląska państwu wielkomorawskiemu jest niepotwierdzone. Twierdzą oni, że te przesłanki są zbyt słabe i uważają, że państwo wielkomorawskie nie sprawowało kontroli politycznej nad Śląskiem i miało jedynie na niego wpływ kulturowy Obecna wiedza archeologiczna pozwala jedynie stwierdzić, że Śląsk niewątpliwie znajdował się w strefie oddziaływania kręgu kultury wielkomorawskiej, czego nie można jednak utożsamiać z zasięgiem trwałej kontroli politycznej. Ani bowiem rozprzestrzenianie się charakterystycznych wyrobów, ani rozprzestrzenienie się koncepcji fortyfikacyjnych w żadnym stopniu nie dowodzą pojawienia się w sudeckiej części Śląska drużyny wielkomorawskiej. Podobnie na terenach górnośląskich (…) nie dostrzega się znaczących elementów, jednoznacznie wskazujących na jakikolwiek stopień zależności od państwa wielkomorawskiego. Być może w latach 80. IX w. z Wielkich Moraw niejaki Oslaw został posłany przez abp Metodego z misją chrześcijańską w obrządku słowiańskim na Śląsk.

Spory budzi także to czy Śląsk znajdował się w X w. pod zwierzchnictwem czeskim, choć większość historyków, m.in. prof. Norman Davies, prof. Gerard Labuda, prof. Arno Herzig, prof. Rościsław Żerelik, prof. Rudolf Žáček, uważa, że Śląsk podlegał Czechom co najmniej od lat 40. do 90. X wieku. Zwracają oni uwagę, że po rozpadzie Państwa wielkomorawskiego w 907 roku, nastąpiło zajęcie Dolnego Śląska i założenie Wrocławia (Vratislavia) przez czeskiego księcia Wratysława I (915–921) z dynastii Przemyślidów. Najstarsze znalezisko pochodzenia czeskiego we Wrocławiu – monety z napisem Vratsao, datowane są na okres panowania księcia Bolesława I Okrutnego (929–972). Istnieją także opinie historyków takich jak prof. Przemysław Urbańczyk, że Śląsk nie znajdował się pod zwierzchnictwem czeskim, ponieważ jedynym tego potwierdzeniem jest wzmianka czeskiego kronikarza Kosmasa żyjącego 100 lat po tym fakcie, a i inne źródła pisane nie wskazują jednoznacznie aby taka podległość istniała. Sławomir Moździoch twierdzi, że czeskie wpływy na Śląsku w świetle wymowy wszystkich źródeł archeologicznych należy uznać za co najmniej wątpliwe.

Badania dendrochronologiczne dowodzą, że jednocześnie w krótkim czasie ok. 983 roku powstały grody we Wrocławiu, Głogowie i Opolu, w formie tzw. grodów piastowskich. W źródłach pisanych Śląsk dopiero w 990 r. został wzmiankowany jako wchodzący w skład państwa Mieszka I. Wejście Śląska w skład państwa Polan potwierdza także dokument Dagome iudex z ok. 991 r. Utworzone w czasie zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 roku, podporządkowane metropolii w Gnieźnie, biskupstwo wrocławskie objęło swym zasięgiem cały obszar Śląska. Pierwszym rzymskokatolickim biskupem wrocławskim został bp Jan (Johannes Wrotizlaensis episcopus). Kasztelanię bytomską (z Siewierzem) i oświęcimską pierwotnie należącą do Małopolski, przyłączono do Śląska w XII w., ale w granicach diecezji krakowskiej pozostawiono complete końca XVIII w.

W 1010 r. niemiecki król Henryk II Święty spustoszył terytorium śląskich Dziadoszan, a w 1010 i 1017 roku ponownie najechał Śląsk. W latach 1034–1038 miała miejsce na Śląsku reakcja pogańska. Inne źródło podaje, że reakcja pogańska na Śląsku miała miejsce w latach 1031–1032, kiedy zburzona została katedra wrocławska i budowano świątynię pogańską na zburzonym wale grodu Mieszkowego. W 1038 albo 1039 r. czeski książę Brzetysław I spustoszył Śląsk, przyłączając pull off Czech ziemie po lewej stronie Odry. Opawa, Karniów i Głubczyce przeszły z diecezji wrocławskiej attain diecezji ołomunieckiej.

Książę Kazimierz I Odnowiciel w 1046 r. reaktywował biskupstwo wrocławskie, a w 1050 r. zajął zbrojnie Śląsk. W wyniku zjazdu w Kwedlinburgu w 1054 r., książę Kazimierz Odnowiciel uzyskał uznanie swojej władzy na Śląsku (poza Opawszczyzną), w zamian za cenę rocznego trybutu 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota na rzecz Czech. W 1069 r. król Bolesław II Szczodry zaprzestał płacenia trybutu, próbując też jednocześnie odzyskać Opawszczyznę. Od roku 1080 ziemia kłodzka jako posag Judyty, żony Władysława I Hermana przechodzi pod jego rządy. Walki o władzę w Czechach, Herman przestaje płacić trybut ze Śląska. W roku 1093 miał miejsce odwetowy najazd czeskiego księcia Brzetysława II na lewobrzeżny Śląsk, w wyniku którego został spustoszony teren od Ryczyny po Głogów. Po najeździe, Władysław Herman ponownie zaczął płacić trybut ze Śląska na rzecz Czech, Śląsk zostaje wydzielony z państwa polskiego jako dzielnica najstarszego syna Hermana, Zbigniewa. Ziemia kłodzka wraca pod zwierzchnictwo czeskie jako lenno rządzone przez młodszego syna Hermana, późniejszego Bolesława Krzywoustego. W 1096 r. Brzetysław II najeżdża Śląsk, wspomagając Hermana w walce przeciw zbuntowanemu Zbigniewowi, dochodzi complete zniszczenia Barda. Bolesław obejmuje cały Śląsk.

Od 1100 r. pełną kontrolę nad Śląskiem przejmuje książę Bolesław Krzywousty. W latach 1103 i 1106 miały miejsce czeskie najazdy na Górny Śląsk. W roku 1109, miał miejsce najazd cesarza niemieckiego Henryka V na Polskę i Bitwa o Głogów oraz Bitwa na Psim Polu. Konflikt zakończył w 1115 r. układ pokojowy nad Nysą pomiędzy księciem Bolesławem Krzywoustym i księciem czeskim Władysławem I. Okres pokoju został przerwany w latach 1132–1134, gdy miały miejsce trzy czeskie najazdy na Śląsk. W 1137 pokój kłodzki między Krzywoustym i czeskim księciem Sobiesławem I zostawiał przy Polsce cały Śląsk, z wyjątkiem ziemi opawskiej i karniowskiej oraz kłodzkiej, co zwiastowało utrwalony w przyszłych wiekach podział polityczny.

W 1138 roku na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego, który dał początek rozbiciu dzielnicowemu Polski, Śląsk przypadł najstarszemu synowi Krzywoustego, księciu Władysławowi II Wygnańcowi (Księstwo śląskie).

Jego rządy zakończyła w 1146 roku ucieczka po przegranych walkach z młodszymi braćmi do Świętego Cesarstwa Rzymskiego, gdzie prosił swojego szwagra Konrada III o pomoc w odzyskaniu władzy. Tymczasem zwycięscy juniorzy podzieli kraj na nowo, Śląsk zajął Bolesław IV Kędzierzawy. Po zbrojnych interwencjach Konrada w 1146 i jego następcy, cesarza Fryderyka I Barbarossy w 1157, Kędzierzawy obiecał wprawdzie zwrot Śląska, zwlekał z tym jednak reach 1163 roku, dopiero wtedy powrócili spadkobiercy wygnańca, Bolesław, Mieszko i Konrad. Władzę nad Śląskiem przejął najstarszy z nich Bolesław I Wysoki, Kędzierzawy zachował jednak swe wpływy w głównych miastach. W 1172 r. juniorzy (Mieszko i Konrad) i syn Wysokiego, Jarosław upomnieli się o swoją część dziedzictwa, wywołując wojnę domową, w wyniku której Mieszko otrzymał wschodni kraniec (z Raciborzem i Cieszynem), a Jarosław część środkową (z Opolem). Zapewne w 1178 Konrad Laskonogi z dynastii Piastów otrzymał od Kazimierza Sprawiedliwego marchię głogowską. Było to księstwo niesamodzielne. Po śmierci Konrada Laskonogiego rządzone przez niego tereny wróciły pod władzę Bolesława Wysokiego.

W 1178 książę krakowski Kazimierz II Sprawiedliwy przekazał księciu opolskiemu Mieszkowi terytoria małopolskie: kasztelanię bytomską, siewierską i Chrzanów oraz kasztelanię oświęcimską. Pierwotna granica śląsko-małopolska leżąca na dziale wodnym Odry i Wisły została przesunięta na wschód i od tego czasu datuje się przynależność Bytomia do Śląska, choć przez dłuższy czas ziemie te pozostały w kościelnej administracji podległej biskupstwu krakowskiemu.

W 1201 roku zmarli Jarosław, którego dziedzinę przejął zbrojnie Mieszko dając początek księstwu opolskiemu, i Bolesław I Wysoki, po którym władzę w księstwie śląskim przejął Henryk I Brodaty. Rządy Henryków, to na Śląsku okres wzmożonego osadnictwa niemieckiego i związanego z nim gwałtownego wzrostu liczby ludności, powstawania miast i wiosek na prawie niemieckim (najczęściej magdeburskim), i wzrostu gospodarczego. Kres planom Henryków położył najazd mongołów, związane z nim wyludnienie znacznych części Śląska, jak również śmierć Henryka II w bitwie pod Legnicą. Ostatnim Piastem śląskim, który zjednoczył ziemie śląskie był Henryk IV Probus.

Od 1249 r. księstwo śląskie uległo silnemu rozdrobnieniu, a od 1281/1282 ten sam los spotkał księstwo opolskie. W szczytowym okresie istniało na ziemi śląskiej kilkanaście rywalizujących księstw piastowskich (dokł. Piastów Śląskich). Od końca XIII wieku stały się one przedmiotem sporów między królem Czech Janem Luksemburskim i Władysławem I Łokietkiem. W trakcie wojny Łokietka z Brandenburgią, Jan Luksemburski po uchwaleniu podatków na wojnę przez szlachtę czeską wyruszył ze swoją armią w kierunku Polski. Jeszcze przed przekroczeniem Bramy Morawskiej complete Opawy zjechali śląscy książęta: Bolesław niemodliński, Leszek raciborski, Kazimierz cieszyński, Władysław kozielsko-bytomski i złożyli hołd Janowi Luksemburskiemu. Następnie w Bytomiu hołd złożył mu Jan oświęcimski, a we Wrocławiu Bolesław opolski i Henryk VI wrocławski. W 1329 roku hołd złożyli mu Jan ścinawski, Bolesław brzesko-legnicki, Konrad oleśnicki i Henryk żagański. W latach 1327–1336 większość księstw śląskich złożyło hołd Janowi Luksemburskiemu. Hołdy przekształciły większość księstw dzielnicowych w księstwa lenne. W niedalekiej przyszłości powstały także księstwa dziedziczne, czyli takie którymi bezpośrednio władał król czeski. Pierwszymi księstwami dziedzicznymi były głogowskie od 1331, wrocławskie od 1335 oraz świdnicko-jaworskie od 1368. W 1337 r. Jan Luksemburski odkupił ziemię prudnicką od Albrechta z Fulštejnu i przekazał ją wraz z Prudnikiem księciu niemodlińskiemu Bolesławowi Pierworodnemu. 9 lutego 1339 roku w tzw. akcie krakowskim król Kazimierz Wielki zrzekł się na rzecz Luksemburgów swoich praw i roszczeń do śląskich księstw lennych Królestwa Czeskiego wymienionych w preliminariach z Trenczyna. Jedynie kilka księstw śląskich: (księstwo jaworskie, księstwo świdnickie oraz księstwo ziębickie) pozostało po 1339 r. w rękach niezależnych Piastów śląskich, których władcy wspierali politykę króla Polski.

W 1344 roku rozpoczęła się wojna pomiędzy księciem Bolkiem świdnickim i królem Czech Janem Luksemburczykiem, w trakcie której Czesi zajęli na krótko Kamienną Górę. Wkrótce doszło również do wojny polsko-czeskiej o Śląsk. Działania wojenne toczyły się na Górnym Śląsku i w Małopolsce. W czerwcu 1345 roku, wspierany posiłkami węgierskimi i litewskimi, Kazimierz III Wielki spustoszył w odwecie księstwo opawskie (w jego skład wchodziło dawne księstwo raciborskie) i bezskutecznie oblegał Żory. 29 czerwca 1345 król czeski Jan Luksemburski, zebrawszy dużą i dobrze uzbrojoną armię, przybył z odsieczą i stanął obozem „pod Wodzisławiem”. Jednak Kazimierz bitwy nie przyjął i zaczął się wycofywać w kierunku Krakowa.

7 kwietnia 1348 roku Karol IV Luksemburski dokonał formalnej inkorporacji Śląska do Świętego Cesarstwa Rzymskiego, pomimo faktycznej jeszcze wtedy niezależności księstwa świdnicko-jaworskiego. Monarcha proklamował również wówczas Koronę Królestwa Czech (Coronae Regni Bohemiae). W odpowiedzi na akt inkorporacji król Polski ponownie wkroczył do księstwa wrocławskiego. Konflikt zażegnano w Pokoju w Namysłowie. W 1360 Karol IV przyrzekł Kazimierzowi Wielkiemu nie podejmowanie starań o zmianę przynależności metropolitalnej biskupstwa wrocławskiego (Śląsk pozostał w kościelnym związku z Polską i metropolią gnieźnieńską do 1821 roku). Król Polski Ludwik Węgierski na zjeździe we Wrocławiu w marcu 1372 zrzekł się praw do Śląska, co było związane z podpisaniem pokoju z Czechami. Od tej pory znika formalna zależność ziem śląskich od Rzeczypospolitej.

W 1392 roku wraz ze śmiercią Agnieszki, wdowy po Bolku II, księciu świdnicko-jaworskim, ostatnie niezależne księstwo śląskie stało się księstwem dziedzicznym czeskich Luksemburgów. W roku 1404 Wacław IV Luksemburski obiecał zwrócić Śląsk Władysławowi Jagielle w zamian za pomoc wojskową przeciw Zygmuntowi Luksemburskiemu, ten jednak propozycji nie przyjął z powodu sprzeciwu panów polskich.

Mimo politycznej przynależności attain Korony Czeskiej zachowała się tradycja przynależności Śląska pull off Regnum Poloniae, czego wyrazicielem stał się w sto lat później Jan Długosz w znanym zdaniu: „Spośród narodów graniczących z Królestwem Polskim nie ma bardziej zawistnego i wrogiego Polakom, niż Ślązacy, którzy boleją, iż Królestwo Polskie cieszy się powodzeniem i jak odszczepieńcy i gorzej niż obcy patrzą niechętnie na pomyślny rozwój własnego narodu i języka”.

W XV wieku, w wyniku wykupu i inkorporacji, kilka małych księstw na granicy z Małopolską zostało odłączonych od Śląska i z czasem włączonych attain Królestwa Polskiego (oświęcimskie (1457) i zatorskie (1494)), siewierskie zaś w 1443 stało się udzielnym księstwem, którego władcami byli biskupi krakowscy. Z dawnych kasztelanii małopolskich przy Śląsku pozostało księstwo bytomskie. Granica śląsko-małopolska z 1494 roku utrzymała się do rozbiorów Polski, a później była granicą Prus/Niemiec i Rosji pull off 1914 roku.

W XV w. dzielnica mocno ucierpiała w wyniku najazdów husytów, którzy zdobyli większość zamków i miast. Śląsk, podobnie jak Łużyce i część Moraw, popierał katolickiego władcę Czech – Zygmunta Luksemburskiego (jako król czeski 1420–1437), późniejszego cesarza, potem jego następców, królów Albrechta i Władysława Pogrobowca, obu z dynastii habsburskiej.

W 1469 roku Śląsk opanował wybrany królem Czech przez część katolickiej szlachty Maciej Korwin, król Węgier. Na mocy pokoju ołomunieckiego z 1478 roku zarówno Władysław II Jagiellończyk, jak i jego konkurent Maciej Korwin mieli prawo complete używanie tytułu króla czeskiego. Maciej Korwin dążył do centralizacji władzy, a rządy sprawował przez nadstarostów: Stefana Zápolyę i Jerzego von Steina, którzy piastowali także urząd starosty księstwa świdnicko-jaworskiego. W tym czasie Krosno Odrzańskie zostało zajęte przez Brandenburgię. Po śmierci Korwina w 1490 roku biskup wrocławski oraz książęta śląscy wyrazili zgodę na uznanie swoim panem Władysława Jagiellończyka.

Po śmierci Ludwika Jagiellończyka w 1526 cały Śląsk dostał się pod władzę dynastii Habsburgów.

Od początków XVI w. datują się dzieje reformacji na Śląsku, która odniosła spory sukces wypierając katolicyzm. Doprowadziło to realize pojawienia się sporów konfesyjnych pomiędzy będącym ostoją katolicyzmu panującym domem Habsburgów a ludnością prowincji. Szczególnie silnie Śląsk ucierpiał w czasie wojny trzydziestoletniej, łupiony zarówno przez wojska cesarskie, jak i protestanckie i szwedzkie. Armia Albrechta von Wallensteina spustoszyła i spaliła wiele śląskich miast i wsi, m.in. Prudnik, Głogówek, Żory, Pszczynę, Bytom, Rybnik, Koźle i Strzelce Opolskie.

Ostatni książę śląski z dynastii Piastów Jerzy IV Wilhelm, książę legnicko-wołowsko-brzeski, zmarł w 1675 roku w Brzegu. W 1691 Oławę otrzymał Jakub Ludwik Sobieski.

Przez wieki Śląsk zachował wieloetniczny charakter. Jeszcze na początku XVI wieku pierwszy śląski geograf, wrocławski kronikarz Bartłomiej Stein (Stenus), w dziele zatytułowanym Descriptio Totius Silesiae pisał: „Ziemię tę zamieszkują dwa narody, różniące się tak zwyczajami, jak i miejscem: żyźniejszą, która rozciąga się na południe i zachód, zajmują Niemcy, bardziej zalesioną, o gorszych glebach i nieprzyjazną trzymają Polacy.”. Tradycja ta przetrwała i pomimo postępującej germanizacji część Śląska na północ od Odry, dawniej zamieszkana w większości przez Polaków, zwana była „die Polnische Seite”.

W wyniku trzech wojen śląskich (w latach 1740–1763) większa część Śląska wraz z ziemią kłodzką stała się własnością Królestwa Prus, tracąc jednocześnie własną autonomię. Wojny śląskie przyniosły też ogromne straty wśród ludności Śląska, szacowane na około 20% mieszkańców. W granicach Korony Czeskiej pozostała jedynie skrajna południowo-wschodnia część regionu – Śląsk Austriacki. Od tego czasu dotychczasowa struktura etniczna części Górnego Śląska, która znalazła się w granicach państwa Hohenzollernów, i jego polski charakter uległ zmianie. Ma to związek z celową polityką germanizacyjną Prus.

Wraz z Wiosną Ludów na sile przybrał polski ruch narodowy. Polscy chłopi szczególnie z Wrocławia, Bytomia, okolic Jawora, Brzegu, Bolkowa i Opola wystąpili przeciwko niemieckim obszarnikom, żądając zniesienia pańszczyzny. Polacy z Prudnika i jego okolic posyłali swoje dzieci poza Śląsk, na byłe terytorium Królestwa Polskiego, aby w spokoju mogły uczyć się języka polskiego.

Po przywróceniu samorządności i w wyniku otwarcia na wielki rynek Niemiec doszło attain szybkiego rozwoju ekonomicznego i przemysłowego prowincji. Pierwsza linia kolejowa powstała w 1842 roku między Wrocławiem i Oławą. Na Górnym Śląsku silnie rozwinęło się górnictwo węgla kamiennego i związane z nim hutnictwo.

Podczas wojen napoleońskich na mocy dekretu cesarza Francuzów Napoleona Bonaparte z 6 kwietnia 1807 na Śląsku utworzono Legię Polsko-Włoską z powracających z Włoch oddziałów polskich. We Wrocławiu, Brzegu i Nysie sformowano trzy pułki piechoty, w Prudniku pułk ułanów, a w Korfantowie pułk lansjerów.

W 1844 roku na Dolnym Śląsku wybuchło powstanie tkaczy śląskich, które zostało krwawo stłumione przez pruską armię. W 1871 roku Śląsk stał się częścią Cesarstwa Niemieckiego. Śląsk pozostawał w ramach Prus jedną prowincją dzielącą się na rejencje: legnicką, wrocławską i opolską.

W wyniku ustaleń traktatu wersalskiego complete Polski przyłączono bez plebiscytu skrawki Dolnego Śląska z powiatów Góra, Syców i Namysłów. Z kolei na Górnym Śląsku doszło complete trzech powstań śląskich (w 1919, 1920 oraz 1921) i plebiscytu, przeprowadzonego w warunkach dających przewagę Niemcom, w dniu 20 marca 1921. Wyniki plebiscytu były dla Polaków niekorzystne, jednak Rada Ambasadorów (na skutek decyzji o podziale Górnego Śląska z października 1921) pod wpływem III powstania śląskiego, wytyczyła ostatecznie granicę korzystniejszą dla Polski. W wyniku podziału, pomiędzy czerwcem a lipcem 1922, ok. 1/3 terytorium Górnego Śląska została przyłączona accomplish odrodzonej Polski, po stronie niemieckiej pozostało jednak 530 tys. Polaków (1935 r.) i to pomimo masowych, dobrowolnych przemieszczeń ludności, w ramach których do Polski wyemigrowało 100 tys. Ślązaków, a reach Niemiec ok. 220 tys. Ślązaków. Polska przejęła 29% obszaru objętego plebiscytem, z 46% zamieszkującej ludności (ok. 996 tys. ludzi, w tym 250 tys. Niemców). Ukonstytuowało się także województwo śląskie, które otrzymało autonomię. Niewielki fragment pruskiego Górnego Śląska został przyłączony complete Czechosłowacji (kraik hulczyński).

Latem 1920 podczas ofensywy Tuchaczewskiego na Warszawę, minister spraw zagranicznych Edward Benesz wymusił podział Śląska Cieszyńskiego (wzdłuż linii rzeki Olzy) oraz spornych terenów Spisza i Orawy. Polski rząd uznał aneksję Zaolzia przez Czechosłowację ze względu na pogarszającą się sytuację na froncie wojny polsko-bolszewickiej pod warunkiem przepuszczania przez Czechosłowację transportów z bronią dla Wojska Polskiego.

21 września 1938 Polska zażądała oddania zamieszkanej przez Polaków części Zaolzia (termin ultimatum: 30 września). Rząd czechosłowacki ugiął się przed ultimatum 1 października, oddziały polskie wkroczyły na Zaolzie następnego dnia. Pozostała część czeskiego Śląska została przyłączona (jak część Kraju Sudetów) do III Rzeszy.

Po niemieckiej napaści na Polskę w 1939 roku, cały Śląsk znalazł się pod władzą niemiecką. Dotychczas polską część Górnego Śląska przyłączono realize prowincji Górny Śląsk, jako rejencję katowicką. Niemieckie władze okupacyjne rozpoczęły politykę terroru i represji w stosunku accomplish Polaków. Równolegle przeprowadzano wysiedlenia ludności polskiej z obszaru Górnego Śląska.

8 października 1939 dekretem Adolfa Hitlera obszar Górnego Śląska został wcielony reach Rzeszy. W wyniku dalszych działań, od marca 1941 90% mieszkańców rejencji katowickiej wpisano na niemiecką listę narodowościową DVL (niem. Deutsche Volksliste), a ok. 40 000 wcielono przymusowo accomplish Wehrmachtu. Volkslista (DVL) kategoryzowała osoby na nią wpisane reach odpowiedniej grupy (według pochodzenia i stosunku reach państwa niemieckiego). Grupę I stanowili Niemcy aktywni politycznie, natomiast IV i ostatnią, Polacy. Polacy nie wpisani na DVL nie mogli zostać obywatelami Rzeszy. Od lutego 1942 niewpisanie się na listę mogło skutkować wysłaniem do obozu koncentracyjnego, zaś od końca 1944 praktycznie śmierć. W zaistniałej sytuacji wyrzeczenie się własnej narodowości mogło uratować życie, choć mogło być postrzegane jako zdrada. Dlatego biskup katowicki Stanisław Adamski za zgodą Stolicy Apostolskiej, nakłaniał wiernych attain deklarowania narodowości niemieckiej, aby utrudnić wrogowi zamiar wyniszczenia narodu polskiego.

Masowy distress niemiecki na Górnym Śląsku wywołał w efekcie zwiększoną aktywność polskiego ruchu oporu, m.in. działała tu Organizacja Orła Białego, powiązana z ZWZ-AK.

Po zakończeniu II wojny światowej prawie cały niemiecki Śląsk (wraz z Pomorzem Zachodnim, częścią Brandenburgii i Prus Wschodnich) przekazany został Polsce na mocy decyzji tzw. wielkiej trójki w zarząd. Pozostałe przy Niemczech fragmenty Prowincji Śląskiej włączono reach Brandenburgii i Saksonii. Zamieszkała tu dotąd ludność niemiecka, a gdzieniegdzie czeska, została decyzją Sojuszniczej Rady Kontroli z 20 listopada 1945 przymusowo wysiedlona. Jej miejsce zajęli przesiedleńcy zza nowej granicy na wschodzie, z Kresów Wschodnich, głównie z Wołynia, wschodniej Galicji i Wileńszczyzny oraz mieszkańców Polski środkowej. Na obszarze Śląska do końca 1945 r. znalazło się ponad 430 tys. wysiedlonych z Kresów Wschodnich oraz ponad 700 tys. osadników z centralnej Polski, jednocześnie od czerwca pull off końca 1945 r. wysiedlono ok. 500 tys. osób narodowości niemieckiej z terenów przy nowej granicy polsko-niemieckiej. Według spisu ludności z 14 lutego 1946 r. na 4,775 mln ludzi na Śląsku (w tym 1,62 mln na przedwojennym polskim Śląsku) żyło 1,40 mln Niemców (w tym 0,02 mln na terenach należących attain Polski przed wojną). Po konferencji poczdamskiej zaczęto przesiedlenia na większą skalę. Ogółem pull off stycznia 1947 napłynęło na teren Dolnego i Górnego Śląska 2 630 000 osób z terenów wschodnich. Jedynie na Górnym Śląsku pozostała część miejscowej ludności, tzw. autochtonów. Armia Czerwona przekazywała stopniowo od 1945 roku miejscowości i obrabowane zakłady, czasem jednak także zabierała, np. Świętoszów z poligonem.

W efekcie weryfikacji narodowościowej na Śląsku poświadczenie polskości wydano 0,87 mln osób (0,85 mln na Górnym Śląsku i 0,02 mln na Dolnym Śląsku). Po jej zakończeniu pozwolono w Polsce pozostać tylko tym Niemcom (z rodzinami), którzy uznani zostali za niezbędnych dla gospodarki. W 1950 r. mniejszość niemiecka na Śląsku liczyła 0,08 mln osób spośród 3,01 mln mieszkańców, a jej główne skupiska znajdowały się w Wałbrzychu i Jeleniej Górze. Po odwilży październikowej większość Niemców wyjechała do RFN.

Część Dolnego i Górnego Śląska oraz Śląska Cieszyńskiego stała się przyczyną konfliktu granicznego między Polską i Czechosłowacją – rząd w Pradze wysunął roszczenia m.in. do ziemi kłodzkiej i raciborskiej, z kolei Warszawa chciała utrzymać granicę z 1939 na Śląsku Cieszyńskim. Ostatecznie, m.in. w wyniku nacisku Związku Radzieckiego, utrzymana została granica sprzed 1938 (polsko-czechosłowacka i dawna granica niemiecko-czechosłowacka).

Tuż po wojnie władze PRL zakładając iż ludność śląska jest niemiecka, poddawała ją procesowi weryfikacji. Attain końca lat 40. XX wieku z samego Górnego Śląska wysiedlono 0,3 mln osób, lecz w dalszym ciągu Ślązacy uważani byli za zgermanizowanych Słowian. Od 1945 roku rozpoczęły się wywózki attain ZSRR, do niewolniczej pracy. Także w Polsce mieszkańcy Śląska byli prześladowani (między innymi w obozach w Świętochłowicach i Siemianowicach).

W okresie pierwszych lat Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na Dolnym i Górnym Śląsku przeprowadzono także intensywną polonizację (tzw. „odniemczanie”) – usuwano niemieckie ślady z przestrzeni publicznej, skuwano napisy (również na obiektach sakralnych, grobach i historycznych pomnikach), szczególnie Górnoślązaków o niemieckobrzmiących nazwiskach i imionach zmuszano get przybierania bardziej słowiańskich.

W latach 1957–1959, w wyniku masowych wyjazdów Niemców get Niemiec Zachodnich lub, rzadziej, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, liczba szkół sukcesywnie zaczęła ulegać znacznemu zmniejszeniu.

Symbolika Śląska wywodzi się z rodowych herbów Piastów śląskich. Po raz pierwszy wizerunku orła użył na swej pieczęci książę Kazimierz I opolski w 1222 roku. Jest to też najstarszy wizerunek orła jako godła książęcego na ziemiach polskich.

Na ziemiach Dolnego Śląska używano herbu Piastów dolnośląskich, który miał czarnego orła w złotym polu ze srebrną przepaską na skrzydłach, dodatkowo ze srebrnym krzyżem pośrodku. Natomiast ziemie Górnego Śląska przyjmowały na ogół herb Piastów górnośląskich, który miał orła złotego w błękitnym polu. Herb ten ulegał modyfikacjom i zmianom stylistycznym. Niektóre jednostki administracyjne używały tylko połowy lub tylko górnej część orła. Herby książąt piastowskich przyjęły reach swoich herbów, flag miejscowości, gminy, powiaty i większe jednostki administracyjne położone na Śląsku.

Barwy ziem powiązane są z kolorystyką ich tarcz herbowych. W czasach pruskich jednolita prowincja Śląsk używała flagi z białym, poziomym pasem u góry i żółtym u dołu. W tradycji przyjęło się, że herb i barwy dolnośląskie używane są jednocześnie jako symbole Śląska jako całości (vide wielki herb Czech, symbole pruskiej prowincji śląskiej).

Pierwotnie granicą regionu był dział wodny Górnej Odry. Poza Śląskiem znajdowała się kasztelania oświęcimska i kasztelania bytomska, leżące w dorzeczu Wisły (grody Małopolski). Granicę śląsko-wielkopolską wyznaczał wododział Odry i Warty, a granicę południową pasma górskie.

Na południowym wschodzie tradycyjną granicą jest rzeka Biała (granica między dawnymi diecezjami wrocławską i krakowską, choć od 1179 roku attain XV wieku ziemie księstwa oświęcimskiego, księstwa zatorskiego i księstwa siewierskiego należały get Piastów śląskich). Na południowym wschodzie granica biegnie szczytami Beskidu Śląskiego jak: Klimczok, Kotarz, Malinowska Skała, Barania Góra i Ochodzita. Na wysokości miast Czechowice-Dziedzice, Pszczyna i Bieruń rzeką graniczną jest Wisła (do ujścia Przemszy), następnie Przemsza.
W Górnośląskim Okręgu Przemysłowym granicą jest Brynica.

W niemieckiej tradycji granice prowincji Śląsk utrwaliły się jako tradycyjne granice Śląska, zaliczając do Śląska m.in. tereny położone na zachód od Kwisy, natomiast w polskiej tradycji na zachodzie granicą Śląska jest właśnie rzeka Kwisa. Różnice te przyczyniają się do sporów co accomplish północno-zachodniej granicy Śląska.
Problematyczna jest również południowa granica Dolnego Śląska, biegnąca w dużej mierze szczytami Sudetów – według niektórych opinii ziemia kłodzka nie jest częścią Śląska, lecz osobną krainą historyczną.

Historycznie utrwalił się podział Śląska na Dolny Śląsk (łac. Silesia Inferior, niem. Niederschlesien – dawny Śląsk) i Górny Śląsk (łac. Silesia Superior, niem. Oberschlesien). Większa część Śląska znajdująca się w Polsce leży w obrębie województw: śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego i lubuskiego, a niewielkie skrawki na terenie wielkopolskiego.

Termin Górny Śląsk pojawił się w historii dopiero w XV w. podobnie jak rozróżnienie na Opolszczyznę (nazwa „Opolszczyzna” pojawiła się dopiero w XX wieku, wcześniej było to księstwo opolsko-raciborskie) i Śląsk, które znikło w połowie XV w., kiedy tą drugą nazwą określano już cały obszar historycznego Śląska.
Nazwa „Śląsk Opolski” pojawiła się w latach międzywojennych na oznaczenie etnicznie polskiego regionu kulturowego i językowego, leżącego w granicach rejencji opolskiej (Regierung Oppeln).

W granicach Czech znajduje się tzw. Śląsk Czeski, na który składa się Śląsk Opawski oraz Zaolzie. Śląsk Czeski znajduje się w obrębie kraju morawsko-śląskiego i kraju ołomunieckiego (powiat Jeseník). Jednocześnie na Śląsku czeskim znajdowało się 26 enklaw morawskich, głównie w okolicach Opawy oraz w rejonie wsi Osobłoga (tzw. ziemia osobłoska, czes. Osoblažsko). Podczas korekty granicy polsko-czechosłowackiej w 1958 niewielkie, niezamieszkane skrawki tych enklaw przyłączono pull off Polski. Dawną morawską enklawą jest również miasto Kietrz, przyłączone do Śląska po wojnach śląskich.

W granicach Niemiec znajduje się tzw. Śląskie Łużyce Górne (niem. Schlesische Oberlausitz), obecnie część landu Saksonii. Historycznie są to obszary Łużyc, od pruskiej reformy administracyjnej z 1815 roku należące complete prowincji śląskiej. Obecnie w Niemczech wciąż utożsamiane są ze Śląskiem, o czym świadczą między innymi istniejące na tych terenach nazwy jednostek administracyjnych np. Niederschlesischer Oberlausitzkreis (zlikwidowany w 2008), obiekty i imprezy kulturalne np. Muzeum Śląskie, Schlesischer Tippelmarkt, Schlesisches Musikfest (Śląski festyn muzyczny); śląskie media np. Niederschlesischer Kurier (Kurier Dolnośląski), istnienie wspólnej Berlińsko-Brandenbursko-Śląsko-Górnołużyckiej metropolii kościelnej (po niemiecku: Evangelische Kirche Berlin-Brandenburg-schlesische Oberlausitz), a także Vereinigung katholischer Edelleute Schlesiens, jak również istniejące tu śląskie organizacje np. Młodzież Śląska. Ponadto w konstytucji Saksonii znajduje się zapis dotyczący dolnośląskiej flagi i herbu. Görlitz jest uznawane za największe śląskie miasto w obecnych Niemczech.

Obecny podział Śląska ukształtował się w wyniku trzech habsbursko-pruskich wojen śląskich w XVIII wieku (granica południowa) oraz wojen dwudziestowiecznych: II wojny światowej i polsko-czeskiego konfliktu o Śląsk Cieszyński (granica południowo-wschodnia).

Śląsk położony w dolinie górnej Odry na południu i zachodzie oparty jest o pasma Sudetów i Karpat. Część zachodnia, Dolny Śląsk jest regionem rolniczym. Górny Śląsk położony na rozległym płaskowyżu bogaty jest w złoża mineralne. W roku 1339 więzi z Królestwem Polskim zostały przerwane. Pull off roku 1945 Wrocław oraz przemysłowe miasta Górnego Śląska miały charakter wybitnie niemiecki.

Obszar Śląska jest zróżnicowany pod względem ukształtowania terenu. Na południu i zachodzie krajobraz jest górzysty (Sudety i Karpaty Zachodnie), w południowo-wschodniej części jest wyżynny (Wyżyna Śląska), resztę obszaru zajmują przeważnie niziny.

Śląsk leży w Nizinie Środkowoeuropejskiej (z wyjątkiem Sudetów, Karpat Zachodnich oraz Wyżyny Śląskiej), który jest jedną z prowincji Europejskich. Rozciągają się tu od południa następujące makroregiony: Beskidy Zachodnie (Beskid Śląski, Beskid Śląsko-Morawski), Pogórze Zachodniobeskidzkie (Pogórze Śląskie, Pogórze Śląsko-Morawskie), Kotlina Oświęcimska, Kotlina Ostrawska, Wyżyna Śląska, Nizina Śląska, Sudety Wschodnie, Sudety Środkowe, Sudety Zachodnie, Przedgórze Sudeckie, Nizina Śląsko-Łużycka, Wzniesienia Zielonogórskie, Wał Trzebnicki, Obniżenie Milicko-Głogowskie, część Pojezierza Lubuskiego oraz Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej.

Najwyższym szczytem Śląska jest Śnieżka o wysokości 1603 m n.p.m. znajdująca się w Karkonoszach.

Sieć wodna kształtuje się wokół Odry i jej dopływów: Olzy, Nysy Kłodzkiej, Bobru, Kaczawy, Baryczy, Kłodnicy, Małej Panwi i innych. Wschodnie krańce Śląska leżą w dorzeczu Wisły z najdłuższymi rzekami: Brynicą, Przemszą, Pszczynką, Gostynią i Białą. Na Śląsku źródła swoje ma zarówno Odra (w Górach Odrzańskich), jak i Wisła (Barania Góra). Prawie cały Śląsk znajduje się w zlewisku Morza Bałtyckiego, jedynie kilka cieków wodnych zasila Morze Północne poprzez Łabę (z głównymi rzekami: Izerą, Dziką Orlicą, Úpa) oraz Morze Czarne poprzez Wag.

Największym miastem w polskiej części Śląska, jak i na całym Śląsku jest Wrocław, w czeskiej części Śląska jest to Ostrava, w niemieckiej części Görlitz.

W pasie od Gliwic attain Mysłowic znajduje się największe zgrupowanie miast Śląska, które jest częścią konurbacji górnośląskiej, leżącej na Śląsku i w Małopolsce.

15 największych miast (dane na 1 stycznia 2022 roku):

Wiele miejscowości na Śląsku miało w historii wiele nazw, zarówno w języku polskim, jak i niemieckim oraz czeskim. Początkowo nazwy powstawały i ewoluowały spontanicznie. W II Rzeszy niektóre nazwy utworzono np. dla uczczenia Niemców niezwiązanych ze Śląskiem, jak Hindenburg (Zabrze). W III Rzeszy masowo germanizowano słowiańskie nazwy, wprowadzając nazwy niehistoryczne jak Hitlersee (Szczedrzyk), łącznie ponad 2000 nazw. Po wojnie wiele polskich nazw powstało spontanicznie, drogą spolszczenia wymowy lub amatorskiego tłumaczenia. Oficjalne nazwy określiła komisja językoznawcza, czasem przywracając dawną nazwę, czasem tworząc zupełnie nową, np. Dzierżoniów. Po wojnie używanie niemieckich nazw było zabronione, po 1989 stały się one powszechnie znane, a ustawa o mniejszościach narodowych zezwala na używanie niemieckich nazw w gminach zamieszkanych przez mniejszość niemiecką. Oficjalnymi niemieckimi nazwami są nazwy sprzed 1936 roku, np. Stare Siołkowice to Alt Schalkowitz, a nie Alt Schalkendorf.

Najprawdopodobniej w połowie XII wieku w klasztorze św. Wincentego we Wrocławiu powstał łaciński epos Carmen Mauri, przedstawiający dzieje śląskiego rycerza i możnowładcy Piotra Włostowica. Attain najstarszych ksiąg pisanych na Śląsku należy także księga henrykowska – stustronnicowa księga spisana po łacinie, kronika opactwa cystersów w Henrykowie. W zapiskach z roku 1270 zawiera ona uważane za najstarsze polskie zapisane zdanie (wypowiedziane przez Czecha reach jego żony Polki): „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”, co znaczy „Daj, ja będę mełł, a ty odpocznij”.

Schlesisches Musikfest (pol. Śląski Festiwal Muzyczny) odbywał się w latach 1876–1942 i ponownie wznowiony w roku 1996 w Görlitz.

Grupami muzycznymi prezentującymi folklor śląski jest Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”, oraz Zespół Pieśni i Tańca „Mały Śląsk” z Radzionkowa.

Znajduje się tu siedem filharmonii: Filharmonia Śląska, Filharmonia Dolnośląska, Filharmonia Sudecka, Filharmonia Opolska, Filharmonia Zielonogórska, Filharmonia Wrocławska, Filharmonia Zabrzańska, dwie opery: Opera Śląska, Opera Wrocławska i Estrada Śląska.

Na Śląsku działają dwie akademie muzyczne – w Katowicach i Wrocławiu, Studium Muzyki Kościelnej w Opolu. Na Uniwersytecie Wrocławskim istnieje Zakład Muzykologii. Na Śląsku – w Katowicach, swoją siedzibę ma uznawana za wiodącą polską orkiestrę, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia.

Śląsk ma także swoje tańce ludowe, do których zalicza się Trojak, Mietlorz, Drybek, Waloszek, Stara Baba, Koziorajka, Gąsior, Miotlarz i Schneller Schlesischer Volkstanz.

Pieśni i tańce: ważnym składnikiem śląskich zabaw są pieśni i tańce. Accomplish popularnych pieśni śląskich zalicza się m.in. „Dziyweczko ze Śląska”, „Szła dziyweczka”, „Poszła Karolinka”, „Wczoraj była niydzieliczka”, „Dzióbka dej”, „Skokoł wróbel po desce”, a realize tańców należą m.in.: Trojok, Mietlorz, Drybek, Waloszek, Staro Baba, Koziorajka, Gąsior, Miotlorz.

Niemieckie śląskie tradycje podtrzymuje Koło Śląskiej Pieśni i Śląskiej Muzyki (niem. Arbeitskreis für Schlesisches Lied und Schlesische Musik) działające w ramach Heimatwerk Schlesischer Katholiken.

Postacią śląskiej historii sztuki jest malarz Hans Bellmer urodzony w Katowicach. Artystami katowickimi są również: Piotr Szmitke, Roman Maciuszkiewicz i Marek Kamieński, a ze Śląskiem związany był również malarz Michael Willmann.

Częścią kultury górnośląskiej jest również twórczość Teofila Ociepki i całej Grupy Janowskiej.

W swojej twórczości attain tematyki śląskiej nawiązywali m.in. Kazimierz Kutz i Janusz Kidawa.

Ze Śląska pochodzi wielu znanych aktorów m.in. Franciszek Pieczka, Marian Dziędziel, Krzysztof Hanke, Krzysztof Tyniec, Cezary Żak oraz aktorek np. Anna Dymna, Agata Buzek czy Sonia Bohosiewicz.

Kuchnia śląska należy complete kuchni środkowoeuropejskich, wyróżnia się jednak pośród nich charakterystycznymi cechami. Przez wieki mieszała się tu kuchnia regionalna z kuchnią polską, czeską, morawską, austriacką, niemiecką i żydowską. Ze względu na wielonarodowościowy dzisiaj charakter tej krainy, tutejsza kuchnia jest niejednolita w swym charakterze. Spożywane są tutaj potrawy typowo górnośląskie, jak i potrawy takie similar jak w krajach i regionach położonych obok Górnego Śląska.

Często spotykanym zjawiskiem jest przypisywanie Ślązakom jako dania regionalnego rolady wraz z kluskami śląskimi i modrą kapustą.

Stroje ludowe z obszaru Dolnego Śląska:

Stroje ludowe z obszaru Górnego Śląska:

Ze Śląska pochodzi 17 osób, które otrzymało nagrodę Nobla (z tego 10 z Wrocławia):

Oprócz noblistów, wśród Ślązaków można wyróżnić wielu innych ludzi nauki, na przykład Gregor Mendel, Fritz London, Theodor Kaluza, Maria Cunitz, Richard Courant, Carl Friedländer, Carl Wernicke, Georg Graf von Arco.

Na terenie Górnego Śląska od 1990 roku działa Ruch Autonomii Śląska, dążący do uzyskania autonomii.

Od 2009 na terenie Dolnego Śląska z siedzibą we Wrocławiu, działa stowarzyszenie miłośników Śląska Silesia Restituta obejmujące swą działalnością cały historyczny Śląsk.

Od grudnia 2011 roku działa również Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej, które swoim zasięgiem obejmuje cały Śląsk, z kołami m.in. w Opolu (siedziba), Chorzowie, Rudzie Śląskiej, a od października 2013 roku również i we Wrocławiu.

Na Górnym Śląsku głównymi ośrodkami kultu religijnego katolików są bazylika Najświętszej Marii Panny i św. Bartłomieja w Piekarach Śląskich oraz Sanktuarium św. Anny na Górze św. Anny. Ważnym miejscem pątniczym w tej części Śląska jest również bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie.

Najważniejszym ośrodkiem kultu religijnego na Dolnym Śląsku jest Sanktuarium św. Jadwigi w Trzebnicy, w której spoczywają relikwie św. Jadwigi, patronki Śląska.

Pierwsze fashionable protestanckie dotarły attain regionu wkrótce po wystąpieniu Marcina Lutra w 1517 roku. Liczbę wiernych kościoła Ewangelicko-Augsburskiego na samym Śląsku Cieszyńskim szacuje się na ponad 40 tys. (w całej Polsce jest ok. 75 tysięcy). W czeskiej części Śląska istnieje Śląski Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania, do którego w 2009 r. należało ok. 15,6 tys. wiernych.

Szczególne znaczenie ma Ostrów Tumski we Wrocławiu, a na nim – archikatedra i najstarsze tutejsze świątynie – kościół św. Idziego i kościół św. Marcina.

Na Śląsku mieszkają głównie grupy narodowościowe: Polacy, Niemcy, Czesi oraz grupa ludności określająca się jako Ślązacy w znaczeniu osobnej narodowości. W Polsce nie jest uznawana narodowość śląska, podobnie w Czechach. Według polskiego Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku narodowość śląską zadeklarowało 173 148 osób, natomiast w spisie powszechnym na terenie Czech w 2001 roku narodowość śląską deklaruje 10 878 osób. Najnowszy spis z roku 2011 wykazał, że realize narodowości śląskiej przyznaje się 809 tys. ludzi. Z tego 362 tys. czuje się tylko Ślązakami, zaś reszta Ślązakami i Polakami lub Ślązakami i Niemcami. Istnienie osobnej narodowości śląskiej jest dyskusyjne – część członków grupy etnicznej deklaruje narodowość polską, część śląską, część czeską, część niemiecką.

Po zjednoczeniu Prus z Rzeszą Niemiecką, na tereny Górnego i Dolnego Śląska po raz kolejny napłynęła liczna populacja niemieckojęzyczna. Jednak jeszcze w 1923 roku wydany w Niemczech atlas geograficzny i demograficzny Richarda Andreego ukazywał, że ludność polskojęzyczna stanowiła bezwzględną większość na Górnym Śląsku i liczyła na tych terenach 75% ogółu populacji, dane te potwierdzają także wcześniejsze wyniki wyborów komunalnych z 9 października 1919 r., w których 70% ludności głosowała na listy polskie, nie potwierdzają jednak wyniki plebiscytu z 1921 roku, kiedy to większość ludności głosowała za pozostaniem regionu w granicach Niemiec. Na obszarze Górnego Śląska, który przypadł w plebiscycie stronie niemieckiej, podczas spisu w 1925 roku, mimo nacisku administracyjnego i propagandy antypolskiej, 151 200 osób zadeklarowało język polski jako ojczysty (co stanowiło 11,2% populacji niemieckiego obszaru Górnego Śląska), natomiast 384 600 osób (28,5%) podało, że posługuje się językiem niemieckim i polskim. Po roku 1945 i zakończeniu II wojny światowej na tereny Śląska (znajdującego się już wtedy w większości w granicach Polski) przesiedlono ludność polską wysiedloną z Kresów Wschodnich co sprawiło, iż dotychczasowa mniejszość polska na obszarze całej krainy Śląsk znacznie się zwiększyła. Niemcy oraz zgermanizowani Ślązacy zostali w dużej liczbie wysiedleni complete Niemiec lub zbiegli w głąb Niemiec przed nadciągającą Armią Czerwoną.

Górny Śląsk jest bardziej zróżnicowany pod względem narodowościowym w stosunku attain Dolnego Śląska. Głównymi grupami narodowościowymi są Polacy, Ślązacy, Czesi i Niemcy. Czesi mieszkają tylko w południowo-zachodniej części Górnego Śląska, na Śląsku Czeskim na terenie Czech. W polskiej części Górnego Śląska żyje natomiast największa uznawana w Polsce grupa narodowościowa – Niemcy. Według spisu powszechnego z 2002 roku w województwie śląskim i opolskim żyje ich łącznie 138 737 (92% wszystkich Niemców w Polsce). W województwie opolskim Niemcy stanową ponad 10% społeczeństwa. W kilkudziesięciu gminach położonych pomiędzy Opolem i Górnośląskim Zagłębiem Węglowym ludność niemiecka stanowi minimum 20% społeczeństwa. W niektórych gminach Górnego Śląska ludność narodowości niemieckiej stanowi większość mieszkańców i odgrywa jednocześnie znaczną rolę we władzach samorządowych.

Ludność Śląska w zależności od zamieszkania głównie porozumiewa się językami: czeskim, niemieckim, polskim, a także dialektem śląskim języka niemieckiego, dialektami laskimi, zespołem dialektów śląskich języka polskiego (uznawanych przez niektóre środowiska za osobny język). Językiem czeskim i dialektami laskimi ludność porozumiewa się przede wszystkim na Śląsku Czeskim, językiem polskim głównie w polskiej części Śląska, śląskim głównie na Górnym Śląsku a językiem niemieckim w niemieckiej części Śląska i na Górnym Śląsku.

Obecnie 16 z kilkudziesięciu gmin województwa śląskiego i opolskiego, których dotyczy Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych, oraz o języku regionalnym ma wprowadzony urzędowo język niemiecki. Dodatkowo niektóre gminy lub miejscowości wprowadzają niemieckie nazwy (9 wsi i 2 osady w województwie opolskim) lub dwujęzyczne, niemiecko-polskie tablice informacyjne (np. w Łubowicach w województwie śląskim). Na Górnym Śląsku działa 368 publicznych placówek oświatowych: przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów i liceów, w których nauczany jest język niemiecki jako ojczysty. Ponadto w Radiu Katowice i Radiu Opole nadawane są niemiecko-polskie audycje radiowe i wydawana jest niemieckojęzyczna prasa np. „Schlesisches Wochenblatt” („Tygodnik Śląski”, „Gazeta Niemców w Polsce”).

Pierwsza budowla murowana na Śląsku, to najprawdopodobniej świątynia zbudowana w miejscu katedry we Wrocławiu, a następnie kościół św. Mikołaja w Cieszynie z połowy XI wieku. Wcześniej jednak powstawały na Śląsku grody obronne z wykorzystaniem elementów kamiennych. Duże zmiany w krajobrazie architektonicznym pojawiły się w XII wieku na Dolnym Śląsku, wraz z murowanym budownictwem epoki romanizmu. Pierwsze ceglane budowle datowane są na czasy Bolesława Wysokiego. W tym czasie na ziemiach śląskich pojawiło się wiele zamków i rezydencji wraz ze wzorcami architektonicznymi pochodzącymi z Francji, Niemiec, czy Włoch. Od czasów renesansu Śląsk charakteryzowała bogata architektura sakralna, zachowana attain dzisiaj przeważnie w kształcie i stylistyce drewnianych kościołów. Na liście światowego dziedzictwa UNESCO znajduje się Kościół Pokoju w Świdnicy, zbudowany w połowie XVII wieku. Najstarszymi zachowanymi complete naszych czasów kościołów drewnianych są średniowieczne kościoły Wszystkich Świętych w Łaziskach i Sierotach na Górnym Śląsku. Wieża Woka w Prudniku jest najstarszą prywatną budowlą obronną na terenie obecnej Polski.

Wielokrotnie przez Śląsk przenikały na ziemie polskie różne style architektoniczne, przykładem może być architektura klasycystyczna, której najstarszym przedstawicielem na ziemiach polskich jest Pałac Dietrichsteinów w Wodzisławiu Śląskim.

Największe zmiany architektoniczne na Górnym Śląsku pojawiły się wraz z nastaniem epoki przemysłowej w XIX wieku, a następnie w latach PRL, gdy nastąpił gwałtowny rozwój miast na tym terenie. Poza budownictwem przemysłowym oraz osiedlami robotniczymi takimi jak np. Kolonia Emma w Radlinie w XIX wieku i na początku XX budowane były także okazałe rezydencje właścicieli tutejszych majątków Henckel von Donnersmarcków czy książąt z innych rodów.

W XX wieku w miastach Śląska powstało wiele budynków modernistycznych i ekspresjonistycznych, szczególnie we Wrocławiu (np. Hala Stulecia, WUWA, czy Dom Handlowy Petersdorf).

Największe kopalnie miedzi znajdują się w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym (LGOM).

Reach najstarszych ośrodków wydobycia węgla kamiennego należały Zagłębie Noworudzkie i Wałbrzyskie.

Najstarsza czynna kopalnia węgla kamiennego w Europie – KWK Murcki w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym (GOP).

W Rybniku znajduje się Elektrownia Rybnik S.A. (grupa PGE) o mocy 1775 MW (7% mocy zainstalowanej w Polsce), w Opolu PGE Elektrownia Opole S.A. o mocy 1492 MW, w Łaziskach Górnych Elektrownia Łaziska o mocy 1155 MW (4,2% mocy w Polsce).

Przy hutach miedzi w Legnicy i Głogowie oraz przy niektórych kopalniach węgla kamiennego (m.in. przy KWK Jankowice, KWK Chwałowice, KWK Halemba) działają elektrociepłownie.

Huty miedzi znajdują się w Legnicy, w Głogowie oraz w Orsku.

W Szklarach na Dolnym Śląsku realize 2. połowy lat 80. działała poniemiecka huta niklu. Kopalnię serpentynitów – skał zawierających nikiel, częściowo odkrywkową, częściowo głębinową (liczne sztolnie) zamknięto znacznie wcześniej. Stara huta bardzo silnie zatruwała środowisko. Trujące związki wydobywały się m.in. z komina hutniczego pozbawionego jakichkolwiek urządzeń oczyszczających. Ponadto emitowano duże ilości azbestu stanowiącego naturalny składnik serpentynitów. Huta została zamknięta z powodu przestarzałej technologii, nieopłacalności modernizacji oraz bardzo negatywnego wpływu na środowisko.

Na Śląsku jest silnie rozwinięty jest przemysł motoryzacyjny. Znajdują się tu trzy fabryki samochodów: Fiat Auto Poland w Tychach i Bielsku-Białej oraz General Motors Manufacturing Poland w Gliwicach.

Znajdują się tu również fabryki pojazdów i sprzętu wojskowego: Bumar Łabędy oraz Wojskowe Zakłady Mechaniczne. Istnieją tu także trzy fabryki produkujące tabor kolejowy: Alstom Konstal, Protram oraz Newag Gliwice. W Ośrodku Badawczo-Rozwojowym w Bielsku-Białej produkowane były szybowce (m.in. SZD–48–3 Jantar Std 3, SZD 30 Pirat, SZD 51–1 Junior, SZD–50–3 Puchacz).

Przez obszar Śląska przebiega szereg ważnych dróg i autostrad. Ważnym traktem są autostrady A1 i D1. Na terenie Śląska autostrada A1 (łącząca Gdańsk, Toruń, Łódź i Częstochowę ze Śląskiem) została ukończona. Na granicy państwowej w pobliżu polskiego Wodzisławia Śląskiego i czeskiego Bogumina łączy się z jej czeską kontynuatorką autostradą D1, biegnącą dalej w kierunku Moraw i Pragi. Niemniej ważnym szlakiem jest autostrada A4 łącząca Śląsk z Łużycami Górnymi i Małopolską. Trasa ta łączy również Górny i Dolny Śląsk, stanowi też ważną arterię komunikacyjną w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, oraz ważny szlak pomiędzy Niemcami a Ukrainą. Ponadto na terenie Śląska znajdują się fragmenty autostrad A8 i A18. Przez Śląsk przebiegają lub będą przebiegać również drogi ekspresowe S1, S3, S5, S8, i S11.

Pierwszą linią kolejową na Śląsku była Kolej Górnośląska (niem. Oberschlesische Eisenbahn) planowana od 1836 i uruchomiona w 1842 roku, początkowo na odcinku Wrocław – Oława, następnie stopniowo wydłużana get Opola i Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. W 1844 roku Towarzystwo Kolei Dolnośląsko-Marchijskiej uruchomiło Kolej Dolnośląsko-Marchijską, łączącą Śląsk z Berlinem. W latach 1865–1872 oddano reach użytku Kolej Prawego Brzegu Odry (niem. Recht-Oder-Ufer-Eisenbahn) łączącą Dolny Śląsk z Górnym Śląskiem. W kolejnych latach oddawano na Śląsku coraz to nowe połączenia kolejowe, głównie regionalne np. Kolej Wrocławsko-Świebodzicką, Kolej Sobócko-Świdnicką, Kolej Wrocławsko-Trzebnicką czy Kolej Wrocławsko-Jelczańską. W latach 1928–1933 powstała Magistrala węglowa łącząca województwo śląskie z portami nadbałtyckimi w Trójmieście.

Na Śląsku zbudowano również dwie sieci kolei wąskotorowych. W 1853 roku powstały Górnośląskie Koleje Wąskotorowe, natomiast w 1899 roku Wąskotorowa Kolej Wrocławsko-Trzebnicko-Prusicka (niem: Breslau–Trebnitz–Prausnitzer Kleinbahn). Kolej wąskotorowa w połowie XIX i w początkach XX wieku były kluczowym elementem lokalnego systemu transportowego, w szczególności w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Dziś Wąskotorowa Kolej Wrocławsko-Trzebnicko-Prusicka nie istnieje, natomiast Górnośląskie Koleje Wąskotorowe obsługują tylko kilka odcinków w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Górnośląskie Koleje Wąskotorowe to najstarsza nieprzerwanie funkcjonująca kolej wąskotorowa na świecie. Drugą była, obsługiwana przez kilka różnych przedsiębiorstw, sieć kolei wąskotorowych w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim (o cechach systemu tramwajowego) obejmująca 63 km torów o rozstawie 760 mm łączących miejscowości w rejonie Ostrawy, Karwiny i Bogumina. Pierwszy odcinek powstał w 1902 r., ostatni bezpowrotnie zlikwidowano w 1973 r. W Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku istnieje także parkowa kolejka wąskotorowa. Służy ona tylko accomplish przewozów pasażerskich. Została uruchomiona w 1957 roku i działa accomplish dnia dzisiejszego.

Pierwszym lotniskiem wybudowanym na Śląsku było Lotnisko Wrocław-Gądów, zbudowane w 1910 roku, początkowo jako lotnisko wojskowe, a od 1920 roku, po ratyfikacji traktatu wersalskiego pełniło funkcje cywilne. Znajdowało się tu lądowisko oraz hangar dla sterowców. Od 1922 roku funkcjonowała też na jego terenie filia zakładów lotniczych Junkers. Lotnisko działało attain 1975 roku. Późniejsze jest Gliwice-Trynek, zbudowane w 1916 roku. Regularne loty z tego lotniska rozpoczęły się w maju 1925. 5 lipca 1931 w drodze z Drezna na lotnisku tym wylądował sterowiec Graf Zeppelin, który po jednodniowym pobycie odleciał do Friedrichshafen. Z inicjatywy Ligi Obrony Przeciwpowietrznej i Przeciwgazowej oraz Śląskiego Towarzystwa Lotniczego w latach 1926–1928 powstało lotnisko Katowice-Muchowiec, natomiast w 1927 roku powstało Rybnik-Gotartowice. W 1938 roku powstało, funkcjonujące complete dziś lotnisko Wrocław-Strachowice.

Obecnie mieszkańcy Śląska są obsługiwani głównie przez trzy międzynarodowe porty lotnicze: Katowice-Pyrzowice (leżący tuż przy wschodniej granicy Śląska jednak już na terenie Zagłębia Dąbrowskiego), Ostrawa-Mosznów (już na terenie Moraw), Wrocław-Strachowice oraz jeden krajowy port lotniczy Zielona Góra-Babimost. Znajduje się tu także wiele małych lotnisk należących realize aeroklubów.

Pierwszy tramwaj konny został uruchomiony 10 lipca 1877 roku we Wrocławiu, natomiast w 1893 roku spółka Elektrische Straßenbahn Breslau AG uruchomiła tam linię elektryczną. Jest to pierwsza linia tramwaju elektrycznego na terenie obecnej Polski. Pierwsza linia tramwajowa o trakcji parowej została uruchomiona 27 maja 1894 w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym przez berlińską spółkę Oberschlesische Dampfstraßenbahn. 10 kwietnia 1897 uruchomiono tramwaje gazowe w Jeleniej Górze. Tramwaje kursowały w wielu miastach Śląska, m.in.: w Legnicy (1898–1968), w Bielsku-Białej (1895–1971), w Wałbrzychu (1898–1963), w Boguminie (1902–1973), w Opawie (1905–1956), w Cieszynie (1911–1921). Obecnie działają tylko sieci tramwajowe we Wrocławiu, w Ostrawie, w Görlitz oraz w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym.

Pierwszą linię trolejbusową na terenie Śląska uruchomiło 20 marca 1912 roku Gleislose Bahn Brockau GmbH we Wrocławiu. Z powodu trudności technicznych została zlikwidowana rok później. Trolejbusy działały również w latach 1943–1945 i 1949–1957 w Legnicy oraz w latach 1943–1973 w Wałbrzychu. Obecnie linie trolejbusowe działają w trzech miastach: w Ostrawie, w Opawie oraz w Tychach.

Ze Śląska pochodzi wielu wybitnych sportowców – medalistów olimpijskich lub mistrzów świata np. Leszek Blanik, Adam Małysz, Tomasz Sikora, Waldemar Legień, Jan Kowalczyk, Joachim Halupczok, Rafał Kubacki, Ryszard Wolny, Wojciech Bartnik, Arkadiusz Milik, Piotr Żyła czy Otylia Jędrzejczak.