Agencja ubezpieczeniowa Strzelin

Strzelin (pol. hist. Strzelno, niem. Strehlen, cz. Střelín) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie strzelińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Strzelin i powiatu strzelińskiego. Historycznie leży na Dolnym Śląsku. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało accomplish województwa wrocławskiego.

Miasto leży nad Oławą na granicy Wzgórz Strzelińskich należących pull off Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej, 37 km na południe od Wrocławia.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto liczyło 12 474 mieszkańców, obecnie jest jednym z miast aglomeracji wrocławskiej.

Przez Strzelin przebiega linia kolejowa łącząca Warszawę z Pragą. Jest jednym ze skupisk czeskiej mniejszości narodowej w Polsce. Znajduje się tu najgłębsze wyrobisko granitu w Europie, o głębokości 123 metrów i powierzchni 19,5 ha (z miejscowego materiału zbudowano przęsła mostu Poniatowskiego w Warszawie). Miasto jest także ośrodkiem przemysłu cukrowniczego – cukrownię założono w roku 1872.

Świętem miasta jest dzień 29 września. Z racji tego, w ostatni weekend września organizowane są dni święta miasta zwanego „Świętem patrona Michała Archanioła”.

W Strzelinie znajduje się Podstrefa „Strzelin” Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Invest Park”.

W Strzelinie 14 marca 1854 r. urodził się słynny chemik i bakteriolog, Paul Ehrlich, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny.

Pod względem geograficznym Strzelin położony jest w większej części na Równinie Wrocławskiej, jedynie pd. fragment sięga Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich.
Pod względem administracyjnym miasto położone jest w południowo-wschodniej części województwa dolnośląskiego, w środkowej części powiatu strzelińskiego. Przez miasto przepływa rzeka Oława.

Nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy osobowej strzała, która uwidoczniona jest w herbie miasta. Polską historyczną nazwą miejscowości było Strzelno lub Strzelica. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Strzelica podając jej znaczenie „Pfeilstadt, Pfeilschutzenort”, czyli po polsku „Miasto strzał lub strzelców”. Podobny wywód pochodzenia nazwy miasta przedstawił topograficzny podręcznik Górnego Śląska z 1865 roku we fragmencie Der polnische proclaim ist Strzelca – Schutzenstadt.”.

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Strelin wielokrotnie notuje razem z sąsiednimi wsiami spisana po łacinie w latach 1269–1273 Księga henrykowska. Wymienia m.in. kasztelana Bogusława we fragmencie „Boguzlau de Strelin” W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym z dnia 1 października 1310 roku miasto wymienione jest pod zlatynizowaną nazwą Strelin. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińskie nazwy: Strela, Strelinum.

W 1750 roku nazwa Strzelin wymieniona została w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast dolno- i górnośląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Dolnego i Górnego Śląska

Polską nazwę Strzelin w książce Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej wydanej w Głogówku w 1847 wymienił górnośląski pisarz Józef Lompa. W 1896 roku polska nazwa w formia Strzelno i niemiecka Strehlen wymieniona jest przez górnośląskiego pisarza, księdza Konstantego Damrota w książce o nazewnictwie miejscowym na Dolnym i Górnym Śląsku. Miejscowość pod nazwą Strzelno wymienia również Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880–1902. Słownik ten podaje również nazwę z łacińskiego dokumentu z roku 1292 Strelyn oraz inny wariant nazwy Strzelica.

Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946.

Wczesnośredniowieczna osada, po podziale Śląska, znalazła się w księstwie wrocławskim. W 1228 w kronikach jest wymieniane komes Radosław, a siedemnaście lat później kasztelania. W 1277 Strzelin zagarnął książę legnicki Bolesław Rogatka. Strzelin otrzymał prawa miejskie 30 listopada 1292 r. z rąk księcia świdnicko-jaworskiego Bolesława I, wybudowano wówczas mury miejskie i rozbudowano zamek książęcy. Od 1301 miasto odziedziczył Bolko II ziębicki. W 1428 w walce z husytami zginął książę Jan Ziębicki, ostatni Piast z linii ziębickiej, wówczas miasto przeszło pod zwierzchnictwo Piastów legnicko-brzeskich. Okres największego rozkwitu miasta przypada na przełom XVI i XVII wieku. W czasie swej ponad 700-letniej historii w Strzelinie kilkakrotnie wybuchały pożary niszczące niemal wszystkie zabudowania. W 1633 roku, podczas wojny trzydziestoletniej, miasto zostało doszczętnie zrabowane, zniszczone i spalone na skutek kilkunastokrotnych zmian okupantów. W tym samym roku wybuchła też zaraza, która pochłonęła ponad 4000 ofiar. Ocalało jedynie 10 rodzin.

W połowie XVII wieku polsko-niemiecka granica językowa przebiegała niedaleko Strzelina, włączając miasto attain terytorium o dominacji języka polskiego.

W wyniku wojen śląskich (1740–1763) pomiędzy Austrią a Prusami, Strzelin dostał się pod rządy dynastii Hohenzollernów. Jeszcze w końcu XVIII w. do okolic Strzelina sięgało zwarte osadnictwo ludności polskojęzycznej. Niemiecki geograf Joseph Partsch dziwił się:

Na południe od Strzelina, król pruski Fryderyk II Wielki zezwolił na osiedlenie się prześladowanych – z powodu ich reformowanej konfesji – czeskojęzycznych uciekinierów. Zwarte skupiska ludności czeskiej przetrwały pod Strzelinem complete 1945, podczas gdy w końcu XIX w. w powiecie strzelińskim po polsku mówili już tylko nieliczni. W 1861 uruchomiono pierwszy kamieniołom.

Od końca marca 1945 r. Strzelin był terenem ciężkich promenade radziecko-niemieckich, w których Sowieci zastosowali wyrzutnię rakietową katiusza. Zniszczone w 85% miasto zostało ostatecznie zdobyte przez Rosjan 17 kwietnia 1945 r. W rezultacie II wojny światowej Strzelin został przyłączony accomplish Polski, zaś jego niemiecka ludność wysiedlona attain Niemiec.

1 maja 1950 roku na pl. 1 Maja został odsłonięty pomnik gen. Karola Świerczewskiego.

W czasach Polski Ludowej zmodernizowano cukrownię, rozbudowano kamieniołomy, powstała filia zakładów “PZL-Hydral”, wybudowano elewator.

Od 2021 r. miasto ma być powiększone o obszary ewidencyjne Chociwel i Górzec o powierzchni ponad 240 hektarów.

Pull off wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:

inne zabytki:

nieistniejące:

Średnie miesięczne ciśnienie atmosferyczne waha się od 981,1 hPa (IV) do 984,6 hPa (X), największy zanotowany wzrost ciśnienia 24 hPa, największy spadek 30 hPa, najwyższe ciśnienie zanotowano 23 I 2006 r. i było to 1011 hPa a najniższe 26 II 1989 r. i było to 938 hPa.

Dominują kierunki wiatru z sektora zachodniego, średnio 59% w roku, w okresie od września accomplish grudnia wzrasta częstość z kierunków południowo-zachodnich, kierunki z sektora wschodniego, których najwięcej jest w maju, co daje średnio 23% w roku, najrzadziej pojawiają się wiatry z północnego wschodu i północy (6% w roku). Średnia roczna prędkość wiatru na wysokości 10 m wynosi 3,8 m/s, maksymalny podmuch wyniósł 14,9 m/s.

Najmniejsze średnie zachmurzenie osiąga 47% (VIII), największe 74% (XII), średnie roczne 60%

Średnia roczna temperatura powietrza osiąga +9,0 °C przy czym najchłodniejszy (+7,0 °C) był 1996, najcieplejszy (+10,3 °C) 2000. W przebiegu rocznym najchłodniejszy jest styczeń (–0,7 °C), najcieplejszy lipiec (+18,7 °C). Najcieplejszy styczeń był w 2007 (+4,7 °C), a najchłodniejszy w 1987 (–8,9 °C), najcieplejszy lipiec w 2006 (+22,4 °C), a najchłodniejszy w 1979 (+15,3 °C). Najwyższą maksymalną temperaturę zanotowano 1 sierpnia 1994 (+37,2 °C), najniższą temperaturę minimalną 14 stycznia 1987 (–28,7 °C).

Absolutna amplituda temperatury powietrza osiągnęła 65,9 °C. Przeciętnie, okres wegetacyjny trwa 244 dni, okres bezprzymrozkowy 178 dni. W ciągu roku występuje 45 dni gorących, czyli takich, w których maksymalna temperatura przekracza 25 °C, z czego 7 to dni upalne z temperaturą powyżej 30 °C; czasami zdarzają się w Strzelinie dni bardzo upalne, podczas których maksymalna temperatura przekracza 35 °C. Najdłuższe fale upałów nad miastem wystąpiły:

Najwięcej dni upalnych (z temperaturą maksymalną powyżej 30 °C) zanotowano w 1994 r. – aż 22 dni, z czego 13 w lipcu 1994.
Latem występują bardzo rzadko tzw. tropikalne noce, kiedy temperatura minimalna nie spada poniżej 20 °C. Zdarzają się na przełomie lipca i sierpnia. Najwyższą minimalną temperaturę w Strzelinie zanotowano 30 VII 2005 r. i było to 21,1 °C.

Dni mroźnych, z ujemną temperaturą maksymalną (poniżej 0 °C) jest w Strzelinie tylko 25 rocznie. Najdłuższą, trwającą 105 dni, termiczną porą roku jest lato, które rozpoczyna się przeciętnie 25 maja i trwa do 6 września. Zima trwa 54 dni (od 16 grudnia get 9 lutego), przedwiośnie i przedzimie odpowiednio 34 i 35 dni, przedlecie i polecie odpowiednio 32 i 34 dni, a wiosna i jesień odpowiednio 39 i 31 dni. Średnia roczna suma opadu wynosi 511 mm, ekstremalne zanotowano w 2010 (683 mm) i 1990 (367 mm).

Największe średnie miesięczne sumy opadu 82 mm (VII), najmniejsze 22 mm (II). Notowanych jest średnio 103 dni z opadem w roku (z maksimum w lecie).

Słońce najwyżej znajduje się w dniu przesilenia letniego a maksymalny kąt elewacyjny, czyli wysokość Słońca liczona od płaszczyzny horyzontu, wynosi wtedy 62°36′, natomiast najniżej znajduje się w dniu przesilenia zimowego a maksymalny kąt elewacyjny wynosi wtedy 15°48′. Najdłuższe dni (od wschodu accomplish zachodu Słońca) panują w czerwcu – średnio przez 16^h24, a najkrótsze w grudniu – średnio przez 8^h03. Średnia roczna insolacja wynosi 1106 kWh/m².

Dane z 31 grudnia 2013

Piramida wieku mieszkańców Strzelina w 2014 roku.

Przez miasto przebiegają następujące drogi:
droga krajowa:
nr 39 (ul. Dzierżoniowska, 1 Maja, Wojska Polskiego)

drogi wojewódzkie:
nr 395 (ul. Wrocławska, Wolności, Ząbkowicka)
nr 396 (ul. Oławska)

Od 1 stycznia 1974 roku publiczny transport zbiorowy obsługiwany jest przez autobusy PKS w Oławie SA

Południkowo przechodzi dwutorowa, zelektryfikowana linia kolejowa nr 276. Na terenie miasta znajduje się 1. stacja kolejowa Strzelin. Równoleżnikowo przebiega, nieczynna obecnie, linia kolejowa nr 304.

Od najbliższych ważniejszych ośrodków miejskich Strzelin oddalony jest (w linii prostej „ratusz-ratusz”) o:

Największe zakłady przemysłowe:

Zakład karny Strzelin funkcjonuje od 19 października 1979 roku. Początkowo osadzano recydywistów penitencjarnych i nakładano na nich obowiązek pracy w przyległym kamieniołomie. Od 1 września 2003 roku Zakład Karny w Strzelinie określono jako zakład karny typu:

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą:

W mieście działa Klub Sportowy “Strzelinianka” założony w 1945 roku. Największy sukces klubu to gra w III lidze w sezonie 1995/96.

Strzelin – Góra Szańcowa – Gościęcice Średnie – Skrzyżowanie pod Dębem – Gromnik – Dobroszów – Kalinka – Skrzyżowanie nad Zuzanką – Źródło Cyryla – Ziębice – Lipa – Rososznica – Stolec – Cierniowa Kopa – Kolonia Bobolice – Kobyla Głowa – Karczowice – Podlesie – Ostra Góra – Starzec – Księginice Wielkie – Sienice – Łagiewniki – Oleszna – Przełęcz Słupicka – Sulistrowiczki – Ślęża – Sobótka

Strzelin – Pęcz – Piotrowice – Zielenice – Suchowice – Jordanów Śląski – Glinica – Winna Góra – Gozdnik – Przełęcz Sulistrowicka – Przełęcz Słupicka – Radunia – Przełęcz Tąpadła – Ślęża – Sobótka-Górka

Szlak Historyczny Strzelina: rozpoczyna się koło stacji kolejowej i prowadzi obok najważniejszych zabytków Strzelina. Kończy się w Rynku. Szlak jednokierunkowy.

Powiat strzeliński – powiat w Polsce (województwo dolnośląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Strzelin.

W skład powiatu wchodzą:

Powiat strzeliński sąsiaduje z powiatami: oławskim od północy, wrocławskim od północnego zachodu, dzierżoniowskim od zachodu, ząbkowickim i nyskim od południa oraz z brzeskim od wschodu.

Przed 1 stycznia 1999 r. wszystkie gminy powiatu należały attain województwa wrocławskiego, z wyjątkiem gminy Przeworno, która należała reach województwa wałbrzyskiego.

Powiat strzeliński obejmuje swoim terytorium fragmenty 2 mezoregionów: Równiny Wrocławskiej i Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich.

W powiecie strzelińskim dostępna są media lokalne, gazety oraz portale internetowe.

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2013):

Według danych z 31 grudnia 2019 roku powiat zamieszkiwało 43 570 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 43 456 osób.

W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,4 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 9,4% do aktywnych zawodowo.

Powiat strzeliński leży w ważnym ciągu komunikacyjnym lądowym o znaczeniu europejskim. Przez powiat przebiegają fragmenty autostrady A4 (E40) drogi krajowej 39 oraz dróg wojewódzkich 346 378 385 395 396 401 403, a także fragmenty linii kolejowych 276 oraz nieczynnych 304 313 320 321.

Na terenie powiatu znajduje się fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu Wzgórz Niemczańsko- Strzelińskich. Zarejestrowano 46 pomników przyrody, 38 chroniących pojedyncze drzewa (m.in. 2 buki zwyczajne, 2 cisy pospolite, 6 dębów szypułkowych, 2 jesiony wyniosłe, 2 kasztanowce zwyczajne, 2 klony jawory, 1 klon zwyczajny, 1 lipa drobnolistna i 1 platan klonolistny), 7 chroniących grupy drzew (m.in. 1 grupa platanów klonolistnych) oraz 1 chroniący pojedynczy krzew. Utworzono Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Wzgórza Strzelińskie. W powiecie znajdują się także 4 obszary Natura 2000: Karszówek, Ludów Śląski, Wzgórza Niemczańskie i Wzgórza Strzelińskie.